Mars (reikistjarna)

Mars

Tölvugerð mynd af Mars sem sett er saman úr myndefni frá Mars Global Surveyor frá árunum 1999 til 2004. Á myndinni sést hvít ísþekjan á norðurheimskautinu en önnur ljós svæði á myndinni stafa af hrímmóðu í kringum hæstu fjöll Mars, þar á meðal Olympus Mons. Dekkri svæðin hægra megin á myndinni eru svæði með þynnra eða engu jarðvegslagi.
Einkenni sporbaugs [2]
Viðmiðunartími J2000
Sólnánd	206.669.000 km 1,381497 AU
Sólfirrð	249.209.300 km 1,665861 AU
Hálfur langás	227.939.100 km 1,523679 AU
Miðskekkja	0,093 315
Umferðartími	686,971 s 1,8808 ár 668,5991 sólir
Sólbundinn umferðartími	779,96 s 2,135 ár
Meðal sporbrautarhraði	24,077 km/s
Meðalbrautarhorn	19,3564°
Brautarhalli	1,850° miðað við sólbaug 5,65° miðað við miðbaug sólar 1,67° miðað við fastasléttu[1]
Rishnútslengd	49,562°
Stöðuhorn nándar	286,537°
Tungl	2
Eðliseinkenni
Miðbaugsgeisli	3.396,2 ± 0,1 km [3] 0,533 jörð
Heimskautageisli	3.376,2 ± 0,1 km [3] 0,531 jörð
Pólfletja	0,00589 ± 0,00015
Flatarmál yfirborðs	144.798.500 km2 0,284 jörð
Rúmmál	1,6318 1011 km3[4] 0,151 jörð
Massi	6,4185 1023 kg[4] 0,107 jörð
Þéttleiki	3,9335 ± 0,0004[4] g/cm³
Þyngdarafl við miðbaug	3,711 m/s²[4] 0,376 g
Lausnarhraði	5,027 km/s
Snúningshraði við miðbaug	868,22 km/k
Möndulhalli	25,19°
Stjörnulengd norðurpóls	317,68143°
Stjörnubreidd norðurpóls	52,88650°
Endurskinshlutfall	0,170 [5]
Yfirborðshiti lægsti meðal hæsti Kelvin 130 K 210 K[7] 308 K Celsius −143 °C[8] -63 °C 35 °C[9]
Sýndarbirta	+1,6 to −3,0[6]
Sýndarþvermál	3,5–25,1"[7]
Lofthjúpur[7][10]
Loftþrýstingur við yfirborð	0,636 (0,4–0,87) kPa
Samsetning	95,32% koltvísýringur 2,7% nitur 1,6% argon 0,13% súrefni 0,08% kolsýringur 0,21‰ vatnsgufa 0,1‰ nituroxíð

Mars er fjórða reikistjarnan frá sólu talið og sú ysta af innri reikistjörnunum. Mars er nefndur eftir rómverska stríðsguðinum, sökum hins rauða litar sem prýðir yfirborðið, en stafar af járnríku bergi og ryki sem hefur oxast („ryðgað“). Vegna hins rauða litar er hún einnig oft kölluð „Rauða plánetan“. Yfirborð Mars einkennist af miklum gljúfrum og stórum eldfjöllum.

Í kínverskri, japanskri, kóreskri og víetnamskri menningu er hún kölluð Eldstjarnan, byggt á frumefnunum fimm.

Tvö tungl, Fóbos og Deimos eru á sporbraut um hana, en þau eru bæði smágerð og hafa einkennilega lögun, Fóbos er stærri en Deimos, en sporbaugur hans er mun styttri – þau eru líklega loftsteinar sem þyngdarafl Mars fangaði.

1. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið meanplane
2. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið horizons
3. ↑ ^{3,0 3,1} Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið Seidelmann2007
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2 4,3 4,4} Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið lodders1998
5. ↑ Mallama, A. (2007). „The magnitude and albedo of Mars“. Icarus. 192 (2): 404–416. Bibcode:2007Icar..192..404M. doi:10.1016/j.icarus.2007.07.011. ISSN 0019-1035.
6. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið MallamaSky
7. ↑ ^{7,0 7,1 7,2} Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið nssdc
8. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið cold
9. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið hot
10. ↑ Tilvísunar villa: Villa í <ref> tag; tilgreindu texta fyrir tilvísun með nafnið barlow08