Rodiom

Ensampel a	Elven gymyk, polter helosk
Klass	period 5, alkan tremenyans, bagas platinom
Furvell gymyk	Rh
Dydhyas diskudhans	1803
Niver atomek	45
Aray an elektrons	[Kr] 5s¹ 4d⁸
Elektronegedhegedh	2.28
Studh oksidyans	3
Rann a	period 5, bagas 9
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gemyk ew rodiom, niver 45 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Rh. An hanow a dheu dhort an ger Greka rhodos, ow styrya liw rosen. Nag eus radn vewoniethel dhe rodiom, ha pur danow ew an elven ma. Diskudhys veu rodiom gen William Hyde Wollaston (1766-1828). Kemygydh o Wollaston dhort Norfolk neb a driga en Loundres. Ev a oberi war-barth Smithson Tennant (1761-1815) en 1800. Anjei a wrug hwithrans war blatinom, ort y deudhi en aqua regia, kemyskans a drenken hidroklorik ha trenken nitrik. Tennant a dhiskudhas osmiom hag iridiom dhort remenat e'n teudhans. Wollaston a studhyas an teudhans y honan. Dhort hedna ev a gawas paladiom ha rodiom. Woja kodha en godhas an paladiom, gerys veu ev gen gwrysow liw rosen teg a rodiom klorid.

E hwer rodiom avel monyow tanow, avel rodoplumsit (rodiom-plobm sulfid - Rh₃Pb₂S₂) ha rodokrosit. Askorrys ew rodiom ewedh avel isaskorr purhe monyw kober ha nikel. An askorrans ollvesek pub bledhen ew 16 tonnas. Usys ew rag gul konvertydhyon katalytek (85% a askorrans bledhenek). Eylgylghys ew a-dro dhe 2 donnas an vledhen dhort konvertydhyon katalytek. Usys ew nebes nodho, a-dro dhe 6%, e'n diwysyans gweder.

Poos atomek rodiom ew 102.91, y boynt teudhi ew 1966°C ha'y boynt bryjyon ew 3725°C. Y dhosedh ew 12.4kg an liter. Olkan tanow lenter arhansek kalish ew.