Back Rosettasteen Afrikaans حجر رشيد Arabic حجر رشيد ARZ Piedra de Rosetta AST Rozetta daşı Azerbaijani Watu Rosetta BAN Разецкі камень Byelorussian Розетски камък Bulgarian রোসেটা প্রস্তরফলক Bengali/Bangla ལུའོ་སའེ་རྡོ་རིང་། Tibetan
Tabula Rosettana,[1] etiam titulo OGIS 90 agnita, est stela decreto de rebus sacris in Aegypto anno 196 a.C.n. lato inscripta. Tabula iuxta Rosettam Aegypti, urbem in delta Nili et ad oram maris Mediterranei iacentem, die 15 Iulii anno 1799 a milite Francico reperta est.
Inventio stelae, linguis duabus scripturisque tribus inscriptae, eruditis Instituti Aegypti statim nuntiata est; ibi enim iussu imperatoris Napoleonis eruditi omnium scientiarum (sub aegide Commissionis Scientiarum et Artium) properaverant cum expeditione Francica. Qua a Britannis mox debellata, tabula Rosettana Londinium missa hodie apud Museum Britannicum iacet.
Textus Graecus cito lectus interpretationi textuum Aegyptiorum (in formis hieroglyphica et demotica expressorum) gradatim adiuvit. Denique textum plene interpretatus est Ioannes Franciscus Champollion. Ab opere eruditorum cumulativo coepit hodiernus scripturae hieroglyphicae linguaeque Aegyptiae antiquae intellectus. Ergo temporibus nostris nomen Tabulae Rosettanae in variis linguis metaphorice "clavem interpretationis" significat;[2] inceptum interretiale "Rosetta" artes linguarum mille et quingentum componere spectat.
- ↑ De nomine, vide e.g. titulum libri Hieroglyphicorum origo et natura: appendicis loco accedit Hermapionis obelisci Flaminii compendiario factae interpretationis Graecae fragmentum, necnon etiam, quae in tabula Rosettana reperitur, inscriptio Graeca anno 1816 James Bailey scripti. Haec appellatio solita est ita ut usque ad hunc diem Aegyptologi linguis vernaculis scribentes nomine Rosettana inscriptionem designant. Reperimus et "Inscriptio Rosettana" (vide e.g. titulum libri M. A. Uhlemann, Inscriptionis Rosettanae hieroglyphicae decretum sacerdotale (1853) et "lapis Rosettanus" (vide p. 18 (eiusdem libri apud Google Books))
- ↑ Ita human leukocyte antigen gene complex (complexum genicum antigenorum leucocyticorum humanorum) "Tabula Rosettana genetica immunologiae humanae" appellatur; ita species Arabidopsis thaliana "Tabula Rosettana temporis florescentis"; ita Oryzae sativae genoma "Tabula Rosettana cerealium omnium."