Amazone (revier)

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De Amazone (Spaons/Portugees (Río/Rio) Amazonas) is 'n lang revier in Zuid-Amerika. De eigeleke Amazone ('t stroumgebeed wat dee naom dreug) struimp allein door Peru en Brazilië, meh zijreviere oontspringe in diverse aander len, wie Venezuela, Colombia, Ecuador en Bolivia. Zoedoende ligk e groet deil vaan 't continent in 't bassin vaan de Amazone. De Amazone weurt geveujd door smeltwater in de oosteleke Andes, meh veural door euvervleujeg regewater in de res vaan zie bassin, wat e vochteg tropisch klimaot kint. Es gevolg heivaan kint de Amazone e gemiddeld debiet vaan 209.000 m³/s, boemèt ze mèt groete veursprunk de krachtegste revier op Eerd is. Nao recint oonderzeuk heet me de lèngde (vaan de wiedste bron nao de reviermoond) vasgestèld op 6.992 km; heimèt zouw ze ouch de laangste revier op de wereld zien. 't Amazonegebeed besteit anno 2016 nog ummertouw gooddeils oet tropisch bos; 't is de rieksten habitat op Eerd mèt 'n oongeluifeleke biodiversiteit. Toch vint me in 't gebeed ouch väöl minseleke bewoening, die löp vaan geïsoleerde indiaonestamme tot de miljoenestad Manaus.