Datief

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De datief (Letien dare, datum = gaeve, gegaeve) óf dèrde naamval guuef in väöl tale 't indirek veurwèrp aan. 't Indirek veurwèrp is de zaak in 'n zin woor óp de door 't wèrkwaord oetgeveurdje hanjeling néét drek betrèkking haet, 't mitwèrkendj veurwèrp.

• Jan guuef Piet 'ne klap (Piet is indirek veurwerp)

De datief is ein vanne ach oorspronkelikke naamvalle vanne Proto-Indo-Europese taal woor ouch 't Limburgs van aafstamp. De datief is vanne ach ein vanne langs euverlaevendje naamvalle, die nag in 'n ruum aantal tale veurkömp. Dit geldj veur Germaanse tale wie Ieslandjs en Pruus en veure meiste Baltische en Slavische tale. Ouch Letien, Klassiek Grieks en Keltisch kóste deze naamval nag, mer in de Romaanse tale (mit oetzönjering van 't Roemeens), modern Grieks en modern Iers is de naamval gegange. Det geldj ouch veur 't Limburgs, ouchal zeen d'rs nag get euverbliefsele van bewaardj gebleve.

In väöl Indo-Europese tale haet de datief in zien latere gesjiedenis fönksjes euvergenómme van anger naamvalle die ieëder oetstórve. In 't Aadgermaans beveurbeildj zeen väöl fönksjes vanne locatief (plaats), de instrumentaal (womit) en veur e deil ouch de ablatief (vanoet) euvergegange nao ge datief en dees anger naamvalle zeen eweggegange. 't Limburgs kint nag inkele restante vanne locatief wie óngerwaeges en heives.

Dit verklaortj wróm de datief ouch dök gebroek wuuertj veur aandujinge van plaats, tied en middel, al óf neet in combinasie mit veurzètsels wie te, bie, in en mit.