Klimaatopwerming

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Klimaatopwerming, baeter bekèndj óngeren Ingelsen term global warming, verwies nao de stieging vanne werreldtemperatuur saere neugetieëndjen ieëf. De gemiddeldje temperatuur vanne aerdatmosfeer op gróndjhuuegdje is inne periood van 1880 toet 2012 mit óngevieër 0,85 °C (0,65-1,06 °C) gestege. Dees opwerming geitj zoea good es zeker gepaardj mit anger weltwiej klimaatverangeringe.

Ónger klimaatweitesjappers is 't ónómstreje det tiejes de litste decennia vannen twintjigsten ieëf de gemiddeldje temperatuur op aerd is toegenómme. Boetedet meine de meiste van die det dezen trend veur e groeat deil wuuertj veroearzaak door 'n stieging vanne concentratie aan breujkasgase innen atmosfeer en det dees 't gevolg zeen van miensjelike aktiviteite wie 't verbranje van fossiel brandjstoffe, óntbóssing en bepaoldje industrieel en agrarische aktiviteite. Sómmige weitesjappers zeen van meining det netuurlike variaasje 'n wichtiger raeje is veur temperatuurstieging es miensjelike aktiviteit. In 2014 zeen, veur zowied bekèndj is, ouch 't pebliek enne politici in mieëderheid van meining det ei klimaatperbleem besteitj en det dit ouch es e gevolg van miensjelik hanjele kump.

Modelberaekeninge, geëvalueerdj inne rapporte van 't Intergovernmental Panel on Climate Change, veurspèlle det de temperatuur op aerd in 2100 mit 1,6 °C (0,9-2,3 °C) zal zeen gestege t'n opzich vanne temperatuur tösse 1850 en 1900 wen 'n ambitieus pergram toet 't vermindere vannen oetstoeat van breujkasgase wuuertj geïmplementeerdj. Anger emissiescenario's kómmen oet op temperatuurstieginge tösse de 2,4 en 4,3 °C (1,7-5,4 °C) baoven 't pre-industrieel niveau.

Nao verwachting zólle mit naam temperatuurstieginge van mieër es 2 °C groeate verangeringe mit zich mitbringe veur miens en miljeu, ónger anger door zieëspegelstieging, toenaam van druuegdje- en hitsperiode en extreme naerslaag.