HLA-A

ГКХ класа I, А
(хетеродимер)
Илустрација на HLA-A
Тип на протеин	Трансмембрански протеин
Функција	Пептидна презентација за имуно препознавање
Име Ген Хромозомски локус α HLA-A Хромозом 6p21.3 β2M B2M Хромозом 15q22

HLA-A — група на човечки леукоцитни антигени (HLA) кои се кодирани од HLA-A локусот, кој се наоѓа на човечкиот хромозом 6p21.3.^[1] HLA е главен антиген на комплексот за хистокомпатибилност (MHC) специфичен за луѓето. HLA-A е еден од трите главни видови човечки трансмембрански протеини од класа I на човечки ГКХ. Другите се HLA-B и HLA-C.^[2] Протеинот е хетеродимер и е составен од тежок α синџир и помал β синџир. α синџирот е кодиран од варијантен HLA-A ген, а β синџирот (β₂микроглобулин) е непроменлива молекула на β2 микроглобулин.^[3] Протеинот β₂ микроглобулин е кодиран од генот B2M,^[4] кој се наоѓа во хромозомот 15q21.1 кај луѓето.^[5]

Молекулите на ГКХ класа I, како што е HLA-A, учествуваат во процес кој претставува кратки полипептиди на имунолошкиот систем. Овие полипептиди најчесто се типично 7-11 аминокиселини во должина и потекнуваат од протеините што ги изразува клетката. Постојат две класи на полипептиди кои можат да бидат претставени со HLA протеинот: оние кои се претпоставува дека се изразени од клетката и оние од странска деривација.^[6] Во нормални услови, цитотоксичните Т-клетки, кои нормално патролираат во телото во крвта, го „читаат“ пептидот претставен од комплексот. Т-клетките, доколку функционираат правилно, се врзуваат само за не-само-пептидите. Доколку се појави врзување, се започнуваат низа настани кои кулминираат со клеточна смрт преку апоптоза.^[7] На овој начин, човечкото тело ги елиминира сите клетки инфицирани со вирус или кои изразуваат протеини што не би требало да бидат (на пример канцерогени клетки).

За луѓето, како и кај повеќето популации на цицачи, молекулите на ГКХ класа I се екстремно променливи во нивната примарна структура, а HLA-A е рангирана помеѓу гените со најбрзо развивачка кодирана секвенца кај луѓето. Според податоци од март 2022 година, постојат 7.452 познати HLA-A алели кои кодираат за 4.305 активни протеини и 375 нулти протеини. Ова ниво на варијација на ГКХ класа I е примарна причина за отфрлање на трансплантацијата, бидејќи случајната трансплантација помеѓу донаторот и домаќинот веројатно нема да резултира со совпаѓање на HLA-A, B или C антигени. Еволутивните биолози, исто така, веруваат дека широката варијација на HLA е резултат на балансирачки чин помеѓу судирните патогени притисоци. Поголемата разновидност на HLA ја намалува веројатноста и целата популација ќе биде избришана од еден патоген бидејќи одредени индивидуи ќе бидат високо отпорни на секој патоген. Ефектот на варијацијата HLA-A врз прогресијата на ХИВ/СИДА е дискутиран подолу.

1. ↑ „HLA Nomenclature @ hla.alleles.org“. Anthony Nolan Research Institute. 10 Nov 2013. Посетено на 8 Dec 2013.
2. ↑ „Statistics“. European Bioinformatics Institute (EBI) / European Molecular Biology Laboratory (EMBL). Архивирано од изворникот на 10 September 2017. Посетено на 13 Dec 2013.
3. ↑ Delves PJ (Aug 2013). „Human Leukocyte Antigen (HLA) System: Biology of the Immune System“. Merck Manual Professional. Merck Sharp & Dohme Corp. Посетено на 14 Dec 2013.
4. ↑ „B2M Gene“. GeneCards. Weizmann Institute of Science. 7 Nov 2013. Посетено на 14 Dec 2013.
5. ↑ „OMIM Entry - * 109700 - BETA-2-MICROGLOBULIN;B2M“. Online Mendelian Inheritance in Man. Johns Hopkins University. 5 Aug 2016. Посетено на 14 May 2021.
6. ↑ Daniel M. Davis (2014). The Compatibility Gene. How Our Bodies Fight Disease, Attract Others, and Define Our Selves. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-931641-0.
7. ↑ Accorsi D (14 Sep 2012). „MHC class I assembly and presentation“. YouTube. Посетено на 8 Dec 2013.