Subclass of | music of Congo |
---|---|
Inception | 1940s |
Based on | son cubano |
Country of origin | Democratic Republic of the Congo, Republic of the Congo |
Influenced by | Cuban Rumba |
Intangible cultural heritage status | Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity |
Described at URL | https://ich.unesco.org/en/RL/01711, https://ich.unesco.org/fr/RL/01711, https://ich.unesco.org/es/RL/01711 |
Congolese rumba, b sẽn boond me tɩ African rumba, yaa reem mizik buud sẽn yit Congo Demokaratic Republic wã ( sẽn da yaa Zaire) la Kongo Republic wã ( sẽn da yaa French Congo). B sẽn boond tɩ rumba wã yaa bũmb sẽn tar pãng dũniyã gill zugu, la a ket n bee African mizikã pʋgẽ. Yʋʋmd 2021 yʋʋm-sar kiuugã, b paas-a-la UNESCO sẽn boond tɩ " Patrimoine culturel immatériel " wã pʋga.[1][2][3]
Rumba sẽn be Kongo wã tara gitaar yɩɩl sẽn tar pãng wʋsgo, bas-yẽes sẽn tar pãng wʋsgo, la yɩɩl sẽn tar pãng wʋsgo. B tõe n yãame tɩ yɩɩlã sɩngr yaa yʋʋmd 1930 soabã pʋgẽ, sẽn yaa wakat ning Afirik yɩɩl-gʋlsdbã, sẽn yɩɩd fãa sẽn yit Kongo wã, sẽn naag taab n yɩɩl ne gitaarã, la ne fɩtl-dãmb la ne ikembe, n yɩɩl ne Kubã yɩɩlã. Rẽ n wa ne soukousã, sẽn yaa buud sẽn tar pãng wʋsg ne a rãamã, a gitaar yɩɩlã sẽn tar pãng wʋsgo, la a gãndg wʋsg ne a wẽebã.[4]
B sẽn maand woto wã, b paamame tɩ nebã nong-b wʋsg Afrik soolmẽ wã, n ta tẽns wala Tanzani, Keni, Ougãnda, Ruwanda, Zimbabve, Madagaskaar, Zambi, Kood-di-noor, Gambi, Nizeri, Gana, Suda, Senegaal, Burund, Malawi, la Namibi. Sẽn paasde, b paama neb sẽn tũud-b Erop, sẽn yɩɩd fãa Fãrens, Belziks, Alemayn, la UK, n paas Etazĩni, sẽn tũ ne Kôngo yɩɩl-gʋlsdb sẽn kẽng kaoreng n yɩɩl zũnd-zãnd zĩis toɛy-toɛy dũniyã gill zugu. Yaa yɩɩl-yɩɩndb wala Henri Bowane, Wendo Kolosoy, Franco Luambo Makiadi, Le Grand Kallé, Nico Kasanda, Tabu Ley Rochereau, Sam Mangwana, Papa Noel Nedule, Vicky Longomba, la Papa Wemba n sõng wʋsg ne yɩɩlã, n kɩt tɩ yɩɩl-yɩɩndbã tõog n paas b minimã, la b naag taab ne yɩɩl-yɩɩndb nins sẽn be rũndã-rũndã wã.[5]