Katabolisme ialah set laluan metabolik yang memecahkan molekul kepada unit yang lebih kecil yang sama ada teroksida untuk membebaskan tenaga atau digunakan dalam tindak balas anabolik yang lain.[1] Katabolisme memecahkan molekul besar (seperti polisakarida, lipid, asid nukleik, dan protein) kepada unit yang lebih kecil (seperti monosakarida, asid lemak, nukleotida dan asid amino, masing-masing). Katabolisme ialah aspek penguraian metabolisme, manakala anabolisme ialah aspek pembentukan.
Sel menggunakan monomer yang dibebaskan daripada pemecahan polimer untuk sama ada membina molekul polimer baharu atau merendahkan monomer selanjutnya kepada bahan buangan ringkas sambil membebaskan tenaga. Bahan buangan selular termasuk asid laktik, asid asetik, karbon dioksida, ammonia dan urea . Pembentukan bahan buangan ini biasanya merupakan proses pengoksidaan yang melibatkan pembebasan tenaga bebas kimia, sebahagian daripadanya hilang sebagai haba, tetapi selebihnya digunakan untuk memacu sintesis adenosina trifosfat (ATP). Molekul ini bertindak sebagai cara untuk sel memindahkan tenaga yang dikeluarkan oleh katabolisme kepada tindak balas yang memerlukan tenaga yang membentuk anabolisme.
Katabolisme ialah metabolisme pemusnahan manakala anabolisme ialah metabolisme pembinaan. Katabolisme, oleh itu, menyediakan tenaga kimia yang diperlukan bagi penyelenggaraan dan pertumbuhan sel. Contoh proses katabolik termasuk glikolisis, kitaran asid sitrik, pecahan protein otot untuk menggunakan asid amino sebagai substrat untuk glukoneogenesis, penguraian lemak dalam tisu adipos kepada asid lemak, dan deaminasi oksidatif neurotransmiter oleh monoamina oksidase.