Back Arequipa Afrikaans Arequipa AN Arequipa ANG أريكيبا Arabic اريكيبا ARZ Ariqipa Aymara Arekipa Azerbaijani Арэкіпа (горад) Byelorussian Арэкіпа (горад) BE-X-OLD Арекипа Bulgarian
| Arequipa | |||
|---|---|---|---|
 Perù | |||
 | |||
| |||
| Amministrazzjoni | |||
| Department of Peru | Arequipa | ||
| Province of Peru | Provinċja ta' Arequipa | ||
| Kap tal-Gvern |
Omar Candia Aguilar (mul)  | ||
| Isem uffiċjali | Ariqipa | ||
| Ismijiet oriġinali | Ariqipa | ||
| Kodiċi postali |
04 | ||
| Ġeografija | |||
| Koordinati | 16°23′56″S 71°32′13″W / 16.3989°S 71.5369°WKoordinati: 16°23′56″S 71°32′13″W / 16.3989°S 71.5369°W | ||
  Arequipa Arequipa (Peru) | |||
 | |||
| Superfiċjenti | 650±1 kilometru kwadru | ||
| Għoli | 2,335 m | ||
| Demografija | |||
| Popolazzjoni | 1,008,290 abitanti (2017) | ||
| Informazzjoni oħra | |||
| Fondazzjoni | Il-ĦamisambUTCIl-Ħamis | ||
| Kodiċi tat-telefon |
054 | ||
| Żona tal-Ħin | UTC-5 | ||
| bliet ġemellati | Firenze, Guangzhou, Biella, Vancouver, Zibo, Corrientes, Arica, Iquique, São Paulo, Ponta Grossa, Lins, El Tocuyo, Moyobamba, Londra, Belt tal-Messiku, Guadalajara, Charlotte, La Paz, Oaxaca de Juárezu Monterrey | ||
Arequipa (pronunzja bl-Ispanjol: [aɾeˈkipa]; bl-Aymara u bil-Quechua: Ariqipa) hija belt fil-Perù u l-belt kapitali tal-provinċja u tad-dipartiment ta' Arequipa. Hija s-sede tal-Qorti Kostituzzjonali tal-Perù u spiss tiġi mlaqqma l-"belt kapitali ġuridika tal-Perù".[1] Arequipa hija t-tieni l-iżjed belt popolata fil-Perù, wara Lima, b'popolazzjoni urbana ta' 1,008,290 abitant skont iċ-ċensiment nazzjonali tal-2017.
Iż-żona metropolitana tagħha fiha wieħed u għoxrin distrett, inkluż iż-żona ċentrali fundamentali, li hija s-sede tal-gvern tal-belt. Il-belt kellha PDG nominali ta' US$9,445 miljun, ekwivalenti għal US$10,277 per capita (US$18,610 per capita PPP) fl-2015, u b'hekk il-belt kellha it-tieni l-ogħla attività ekonomika fil-Perù.[2]
Arequipa hija ċentru industrijali u kummerċjali importanti wkoll tal-Perù[3], u titqies bħala t-tieni belt industrijali tal-pajjiż. Fi ħdan l-attività industrijali tagħha hemm il-prodotti manifatturati u l-produzzjoni tat-tessuti u tas-suf tal-kamelidi. Il-belt għandha rabtiet kummerċjali mill-qrib maċ-Ċilì, mal-Bolivja, u mal-Brażil u mal-bliet ikkollegati permezz tal-linja ferrovjarja tan-Nofsinhar, kif ukoll mal-port ta' Matarani.[4]
Il-belt ġiet stabbilita fil-15 ta' Awwissu 1540 bl-isem ta' "Villa Sabiħa tat-Tlugħ is-Sema tal-Madonna" għan-nom tal-Markiż Francisco Pizarro. Fit-22 ta' Settembru 1541, il-monarka Carlos V ordna li tibda tissejjaħ il-"Belt ta' Arequipa". Matul il-perjodu tal-viċirè, il-belt kisbet importanza minħabba r-rwol straordinarju li kellha fl-ekonomija, u kienet ikkaratterizzata mill-fidelismo lejn il-Kuruna Spanjola[5], li wassal biex Arequipa tingħata ġieħ b'titli bħal "Nobbli Ħafna u Leali Ħafna".[6] Fl-istorja Repubblikana tal-Perù, fil-belt seħħew irvelli popolari, ċivili u demokratiċi.[7] Il-belt kienet ukoll in-nieqa ta' figuri intellettwali, politiċi u reliġjużi notevoli. Fl-era Repubblikana, Arequipa ngħatat it-titlu ta' "Belt erojka tal-poplu ħieles ta' Arequipa".[8]
Iċ-ċentru storiku huwa estiż fuq erja ta' 332 ettaru[9] u tniżżel bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[10] Il-wirt storiku u monumentali tagħha, flimkien mal-ispazji xeniċi u kulturali diversi tagħha, jagħmluha belt turistika importanti għat-turiżmu nazzjonali u internazzjonali. Fiċ-ċentru storiku tal-belt tispikka l-arkitettura reliġjuża tal-perjodu tal-viċirè u Repubblikan, b'karatteristiċi Spanjoli u awtoktoni[11], li kkostitwew l-iskola stilistika msejħa "l-Iskola Arequipeña"[12], li kellha influwenza li waslet saħansitra f'Potosí, il-Bolivja.[13][14]
- ^ "Official Journal El Peruano (2010). Legal Information System (PDF). p. 96" (PDF).
- ^ "Urban world: What's next? | McKinsey". www.mckinsey.com. Miġbur 2023-03-08.
- ^ Chanfreau, p. 40.
- ^ Mincetur. «Export Investment Guide», p. 17.
- ^ Linares Málaga, p. 115.
- ^ Barriga, Víctor M. (1940). La Colmena, S.A. (ed.). Arequipa y sus blasones. p. 133.
- ^ Provincial Municipality of Arequipa. «Normative Compendium of the Historic Center of Arequipa», p. 63.
- ^ Neira, Máximo; Galdos, Guillermo; Malaga, Alejandro; Quiroz, Eusebio; Carpio, Juan (1990). Historia General de Arequipa. Fundacion M.J. Bustamante de la Fuente. p. 438.
- ^ Provincial Municipality of Arequipa. «Normative Compendium of the Historic Center of Arequipa», p. 80.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Historical Centre of the City of Arequipa". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2023-03-08.
- ^ "Final Normative Compendium of the Historic Center of Arequipa" (PDF). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2012-11-07. Miġbur 2023-03-08.
- ^ Benavides Rodríguez, Alfredo (1990). Andrés Bello (ed.). La arquitectura en el virreinato del Perú y en la capitanía general de Chile, p. 73.
- ^ "Endesa ilumina la iglesia barroca de la Compania de Arequipa | Infolatam: Noticias y Analisis de America Latina". web.archive.org. 2008-11-20. Arkivjat mill-oriġinal fl-2008-11-20. Miġbur 2023-03-08.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ Municipalidad Provincial de Arequipa. «Compendio normativo del Centro Histórico de Arequipa», p. 6.