Repubblika tal-Latvja Latvijas Republika |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Innu nazzjonali: "Dievs, svētī Latviju!"
|
||||||
![]() Lokazzjoni tal-Latvja (aħdar skur)
|
||||||
Belt kapitali (u l-ikbar belt) | Riga 57°00′N 25°00′E / 57°N 25°E
| |||||
Lingwi uffiċjali | Latvjan | |||||
Gvern | Repubblika parlamentari | |||||
- | President | Egils Levits | ||||
- | Prim Ministru | Krišjānis Kariņš | ||||
Indipendenza mir-Russja | ||||||
- | Iddikjarata | 18 ta' Novembru 1918 | ||||
- | Rikonoxxuta | 26 ta' Jannar 1921 | ||||
- | Okkupazzjoni Sovjetika | 5 ta' Awwissu 1940 | ||||
- | Okkupazzjoni tal-Ġermanja Nażista | 10 ta' Lulju 1941 | ||||
- | Okkupazzjoni Sovjetika | 1994 | ||||
- | Indipendenza Imħabbra | 4 ta' Mejju 1990 | ||||
- | Indipendenza Restawrata | 21 ta' Awwissu 1991 | ||||
Sħubija fl-UE | 1 ta' Mejju, 2004 | |||||
Erja | ||||||
- | Total | 64,589 km2 (124) 24,938 mil kwadru |
||||
- | Ilma (%) | 1.57 | ||||
Popolazzjoni | ||||||
- | stima tal-2016 | 1.959.900[1] (143) | ||||
- | ċensiment tal-2011 | 2,070,371 | ||||
- | Densità | 34.3/km2 (166) 88.9/mili kwadri |
||||
PGD (PSX) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $37.038 biljun | ||||
- | Per capita | $18,140 | ||||
PGD (nominali) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $27.188 biljun | ||||
- | Per capita | $13,316 | ||||
IŻU (2013) | ▲0.814 (għoli ħafna) (44) | |||||
Valuta | Ewro (EUR ) |
|||||
Żona tal-ħin | UTC (UTC+2) | |||||
Kodiċi telefoniku | +371 | |||||
TLD tal-internet | .lv |
Il-Latvja (Latvjan:Latvija), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Latvja (Latvjan:Latvijas Republika), hi pajjiż fir-Reġjun Baltiku fl-Ewropa ta' Fuq. Hija mdawra mill-Estonja fit-tramuntana (tul tal-fruntiera 343 km), il-Litwanja fin-nofsinhar (588 km), ir-Russja lejn il-lvant (276 km), u l-Bjelorussja fil-lbiċ (141 km), u magħhom taqsam il-fruntiera marittima lejn il-punent tal-Iżvezja. B'numru ta' 2,070,371 abitant[2] u territorju ta' 64,589 km2 (24,938 mi kw)[3] hija wieħed mill-anqas pajjiżi popolati u bl-inqas densità ta' popolazzjoni tal-Unjoni Ewropea. Il-belt kapitali tal-Latvja hija Riga. Il-lingwa uffiċjali hija l-Latvjan u l-munita hija msejħa Ewro (EUR). l-pajjiż għandu klima moderata staġjonali.
Il-Latvjani huma nies Baltiċi, kulturalment relatati mal-Litwani. Flimkien mal-Finlandiżi Livs (jew Livonjani), il-Latvjani huma l-persuni indiġeni tal-Latvja. Il-Latvjan hija lingwa Indo-Ewropeja u flimkien mal-Litwan l-uniċi żewġ membri superstiti tal-fergħa Baltika. Lingwi minoritarji indiġeni huma l-Latgaljan u l-lingwa Finlandiża Livonjana li hija kważi estinta. Minkejja suġġettazzjoni għar-regola barranija mis-seklu 13 sas-seklu 20, in-nazzjon Latvjan żammet l-identità tagħha matul il-ġenerazzjonijiet, l-aktar il-lingwa, il-kultura, u tradizzjonijiet mużikali sinjuri. Il-Latvja u l-Estonja jaqsmu storja komuni twila. Iż-żewġ pajjiżi huma dar għal numru kbir ta' Russi etniċi (26.9% fil-Latvja[4] u 25.5% fl-Estonja[5]) li uħud minnhom huma non-ċittadini. Il-Latvja hija storikament fil-biċċa tal-Protestant, ħlief għar-reġjun Latgalja fil-lbiċ, li storikament kienet aktar Kattolika Rumana.
Il-Latvja hija repubblika parlamentari unitarja u hija maqsuma f'118-il diviżjonijiet amministrattivi fejn 109 minnhom huma muniċipalitajiet u 9 huma bliet. Hemm ukoll ħames reġjuni ta' ippjanar: Courland (Kurzeme), Latgalja (Latgale), Riga (Rīga), Vidzeme u Zemgale. Ir-Repubblika tal-Latvja kienet ibbażata fit-18 ta' Novembru, 1918. Hi kienet okkupata u annessa mill-Unjoni Sovjetika bejn l-1940–1941 u l-1945–1991 u mill-Ġermanja Nażista bejn l-1941–1945. Il-paċifika "Rivoluzzjoni tal-Kant" bejn l-1987 u l-1991 u l-"Mixja Baltika" ġew murija fit-23 ta' Awwissu, 1989 li waslet għall-indipendenza tal-Istati Baltiċi. Il-Latvja ddikjarat ir-restawr tal-indipendenza tagħha de facto fil-21 ta' Awwissu, 1991. Wara staġnar ekonomiku fil-bidu tad-1990ijiet, il-Latvja stazzjonat il-PGD tal-Ewropa li waslet għall-figuri tat-tkabbir matul is-snin 1998–2006. Fil-kriżi finanzjarja globali tal-2008–2010, il-Latvja kienet l-aktar milquta mill-Istati Membri Ewropej, bi tnaqqis ta' 26.54% tal-PGD f'dak il-perjodu.[6][7] Il-kummentaturi nnutaw sinjali ta' stabbilizzazzjoni fl-ekonomija Latvjana sa mill-2010, u l-istat tal-ekonomija kompla jitjieb, kif il-Latvja għal darb'oħra saret waħda mill-ekonomiji li qed jikbru malajr tal-UE fl-2011.[8][9]
Fruntieri tal-Latvja total: 1,370 km, pajjiżi tal-fruntiera (4): Belarus 161 km; Estonja 333 km; Il-Litwanja 544 km; Russja 332 km.