Back München Afrikaans München ALS ሙኒክ Amharic Múnich AN Mynecen ANG ميونخ Arabic ميونيخ ARZ Munich AST München Aymara Münxen Azerbaijani
| Munich | |||
|---|---|---|---|
 Ġermanja | |||
 | |||
| |||
| Amministrazzjoni | |||
| Stat sovran | Ġermanja | ||
| Federated state of Germany | Bavarja | ||
| Regierungsbezirk | Bavarja ta' Fuq | ||
| Kap tal-Gvern | Dieter Reiter | ||
| Isem uffiċjali | München | ||
| Ismijiet oriġinali | München | ||
| Kodiċi postali |
80331–81929u 85540 | ||
| Ġeografija | |||
| Koordinati | 48°08′15″N 11°34′30″E / 48.1375°N 11.575°EKoordinati: 48°08′15″N 11°34′30″E / 48.1375°N 11.575°E | ||
  Munich Munich (Germany) | |||
_in_Germany.svg) u .svg) | |||
| Superfiċjenti | 310.71 kilometru kwadru | ||
| Għoli | 519 m | ||
| Fruntieri ma' |
Munich (en)  , Dachau (en) , Fürstenfeldbruck (en) , Garching bei München (en) , Q55278376 , Q55278629 , Neubiberg (en) , Oberschleißheim (en) , Ismaning (en) , Unterföhring (en) , Aschheim (en) , Feldkirchen (en) , Haar (en) , Putzbrunn (en) , Unterhaching (en) , Grünwald (en) , Pullach (en) , Neuried (en) , Planegg (en) u Gräfelfing (en) | ||
| Demografija | |||
| Popolazzjoni | 1,510,378 abitanti (31 Diċembru 2023) | ||
| Informazzjoni oħra | |||
| Fondazzjoni | 1158 | ||
| Kodiċi tat-telefon |
089 | ||
| Żona tal-Ħin | UTC+1u UTC+2 | ||
| bliet ġemellati | Edinburgu, Kiev, Verona, Bordeaux, Sapporo, Cincinnati, Harareu Monterrey | ||
| muenchen.de, stadt.muenchen.de…, stadt.muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, muenchen.de…, stadt.muenchen.de, stadt-muenchen.de, stadtmuenchen.deu muenchen.travel | |||
.svg)
 |
Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Munich (/ˈmjuːnɪk / MEW-nik; Ġermaniż: München [ˈmʏnçn̩] hija l-belt kapitali u l-aktar popolata tal-Istat Ħieles tal-Bavarja. B'popolazzjoni ta' 1,558,395 abitant fil-31 ta' Lulju 2020,[1] hija t-tielet l-akbar belt fil-Ġermanja, wara Berlin u Hamburg, u għalhekk l-akbar li ma tikkostitwixxix l-istat tagħha stess, kif ukoll il-11-il l-akbar belt fl-Unjoni Ewropea. Fir-reġjun metropolitan tal-belt jgħixu madwar 6 miljun ruħ.[2]
F'nofs ix-xtut tax-xmara Isar fit-Tramuntana tal-Alpi, Munich hija s-sede tar-reġjun amministrattiv tal-Bavarja ta' Fuq, filwaqt li hija l-muniċipalità l-aktar popolata fil-Ġermanja b'4,500 ruħ kull km2. Munich hija t-tieni l-akbar belt fiż-żona tad-djalett tal-Bavarja, wara l-kapitali Awstrijaka, Vjenna.
Il-belt issemmiet għall-ewwel darba fl-1158. Munich Kattolika irreżistiet bil-qawwa r-Riforma u dan kien punt politiku ta' diverġenza matul il-Gwerra ta' Tletin Sena li rriżultat minn dan id-diżgwid. Madankollu baqgħet fiżikament mhux mittiefsa minkejja okkupazzjoni mill-Protestanti Żvediżi. Meta l-Bavarja ġiet stabbilita bħala r-Renju tal-Bavarja fl-1806, Munich saret ċentru Ewropew ewlieni tal-arti, l-arkitettura, il-kultura u x-xjenza.
Fis-snin għoxrin, Munich rat fiha diversi fazzjonijiet politiċi, fosthom il-Partit Nazista. Wara li n-Nazi telgħu fil-poter, Munich ġiet iddikjarata bħala l-"Kapitali tal-Moviment". Il-belt kienet ibbumbardjata ħafna matul it-Tieni Gwerra Dinjija, iżda ħafna mill-belt il-qadima tagħha kienet rrestawrata wara l-gwerra. Wara t-tmiem tal-okkupazzjoni Amerikana ta' wara l-gwerra fl-1949, kien hemm żieda kbira fil-popolazzjoni u s-setgħa ekonomika matul is-snin tal-Wirtschaftswunder (tkabbir ekonomiku kbir). Il-belt ospitat l-Olimpjadi tas-Sajf tal-1972.
Illum, Munich hija ċentru globali tax-xjenza, it-teknoloġija, il-finanzi, l-innovazzjoni, in-negozju u t-turiżmu. Munich tgawdi minn standard u kwalità ta' għajxien għoljin ħafna, u laħqet l-ewwel fil-Ġermanja u t-tielet madwar id-dinja skont l-istħarriġ tal-Mercer tal-2018,[3] u hija kklassifikata bħala l-aktar belt abitabbli fid-dinja mill-Istħarriġ tal-Kwalità tal-Ħajja tal-Monocle tal-2018.[4] Munich hija kklassifikata b'mod konsistenti bħala waħda mill-ibliet l-aktar għaljin fil-Ġermanja f'termini ta' prezzijiet tal-proprjetà immobbli u spejjeż tal-kiri.[5][6]
- ^ Stadtverwaltung, Landeshauptstadt München. "Bevölkerung". stadt.muenchen.de (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.
- ^ "Metropolregion München". web.archive.org. 2019-07-01. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2019-07-01. Miġbur 2023-04-10.
- ^ Martin, Will. "The 21 cities with the best quality of life in the world". Business Insider (bl-Ingliż). Miġbur 2023-04-10.
- ^ Bishop, Jordan. "Munich Named The Most Livable City In The World". Forbes (bl-Ingliż). Miġbur 2023-04-10.
- ^ Orosz, Marta (2021-07-15). "Immobilien: Das sind die 10 teuersten Städte in Deutschland". Business Insider (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.
- ^ "Die 10 teuersten Städte Deutschlands 2020". DAS HAUS (bil-Ġermaniż). Miġbur 2023-04-10.