Sistema

 Nota: Pa outros segneficados, cunsulta Sistema (zambiguaçon).

Un sistema (de l griego sietemiun), ye un cunjunto d'eilemientos anterconetados, de modo a formar un to ourganizado. Ye ua defeniçon qu'acuntece an bárias deciplinas, cumo biologie, medecina, anformática, admenistraçon. Benido de l griego l termo "sistema" senefica "cumbinar", "ajustar", "formar un cunjunto".

To sistema ten un oubjetibo giral a ser atingido. L sistema ye un cunjunto de uorgones funcionales, cumponentes, antidades, partes ó eilemientos i las relaçones antre eilhes, l'antegraçon antre esses cumponentes puode se dar por fluxo de anformaçones, fluxo de matéria, fluxo de sangre, fluxo de einergie, anfin, ocorre quemunicaçon antre ls uorgones cumponentes dun sistema.

La buona antegraçon de ls eilemientos cumponentes de l sistema ye chamada sinergie, detreminando que las trasformaçones ocorridas nua de las partes anfluenciará todas las outras. L'alta sinergie dun sistema faç cun que seia possible l'este cumprir sue finalidade i atingir sou oubjetibo giral cun eficiéncia; por outro lado se houbir falta de sinergie, puode amplicar an malo funcionamiento de l sistema, benido a causar anclusibe falha cumpleta, muorte, falhéncia , pane, queda de l sistema etc.

Bários sistemas possuen la propiadade de la homeostase, qu'an poucas palabras ye la caratelística de manter l meio anterno stable, mesmo delantre de mudanças ne l meio sterno. Las reaçones homeostáticas puoden ser buonas ó malas, dependendo se la mudança fui inesperada ó planeijada.

Tamien puode-se custruir modelos para abstrair aspetos de sistemas, cumo por eisemplo un modelo matemático, modelos de angenharie de software, gráficos.

An tenermos gerales, sistemas puoden ser bistos de dues maneiras:

• atrabeç de l'análeze, an que se studa cada parte dun sistema separadamente la fin de recumpó-lo mais tarde.
• atrabeç dua bison holista, an que se antende que l funcionamiento de l sistema cumo un to, custitui un fenómeno único, i.i., eirredutible an sues partes.