Sabbat

De Sabbat (hebrääsch: שבת (IPA ʃaˈbat), Plural: Schabbatot; (aschkenas’sche Utsprake: IPA ʃaˈbos, jiddisch: Schabbes, plattdüütsch: „Fierdag, Pause“) is in dat Jodendom de sövente Dag in’e Weken. Dor schall keen Arbeit daan weern. As alle Dage in’n Jöödschen Klenner fangt he (na Genesis 1,15) an’n Avend an un duert vun’n Unnergang vun de Sunne an’n Freedag bit to’n Sunnavendavend, wenn dat düster warrt. Al in den Tanach hett he sien egen Naam, wieldes doch de annern Wekendage up Hebrääsch bit up den hüdigen Dag mit ehre Ordinaltahlen benömmt weert.

Orthodoxe Joden fangt an’n Sabbat nix an, wat na de Halacha as Arbeit ankeken warrt. Konservative Joden hoolt sik minner duchtig an en Reeg vun Vorschriften vun de Halacha over den Sabbat, un liberale un progressive Joden laat dat Inhollen vun rituelle Vorschriften an de enkelten Lüde over un wat de dor vun holen doot.

In dat Christendom hett de Sönndag den Sabbat aflööst, in den Islam is dat Freedag-Gebeet an siene Stäe träen. De eersten Christenlüde hefft den Sabbat blangen de Sönndagsfier inholen, just so as allerhand later Jodenchristen un en Reeg vun Heidenchristen (bit um un bi 400). Dat gifft ok hüdigendags noch christliche Gruppen, de den Sabbat holen doot. En moderne Tendenz is dat, anners as in de Tied vun de Reformatschoon, den christlichen Sönndag as en Sabbat to fiern un dor also nich to arbeiden. So sett sik de groten Karken dor for in, dat an’n Sönndag de Hökers un grote Geschäfte nich upmaken doot un nix verkopen dröövt.