Zais

t Zais is n Friso-Frankische streektoal. Soamen mit t West- en Frans-Floams vörmt zai n apaart kluster zuudwest-Nederlaandse dialekten. Jacob van Maerlant onderschaaidde al n aantel zölfstandege 'Dietse' (Streek)toalen en t Zais is doar aine van, zo blikt onder meer oet de proloog van zien Sunte Fransiscus Leven:

Alzo Zais wuir dou as Zeeusch speld en was as begrip gangboar as aanduden van de toal van de Floamse kust. Doar verstond man tot t begun 15e aiw tou t haile ailaandrieke kustgebied van Oostvoarn tot veurbie Duunkèrke onder. Tegenswoordeg, nou streektoalen en minderhaidstoalen volop in de belaankstellen stoan, binnen aal meer minsken van mainen, dat t Zais, net as t Leegsaksisch en t Limbörgs, as zölfstandege streektoal erkend worden zol mouten. t Europees Haandvest veur Streek- of Minderhaidstoalen baaidt doar meer as voldounde meugelkheden veur. Op provinsjoal nivo wordt doarover sunt kört overleg vouerd. De vroag dij doarbie vanzulfsprekend raaist, is of dij eerkennen ook veur t Frans- en West-Floams goan gelden zol mouten. Belgie en Frankriek hebben t nuimde haandvest anders nait ondertaikend, al zol Frankriek op t punt stoan om dat nou wel te doun. Der is overleg tuzzen Zeelaand en Frans-Floandern.