Een alkoxide of alkanolaat is de geconjugeerde base van een alcohol, en bestaat dus uit een organische groep verbonden met een enkelwaardig negatief geladen zuurstofatoom (schematisch: R-O−). Alkoxiden zijn sterke basen en, indien de restgroep R niet te sterk sterisch gehinderd is, goede nucleofielen en liganden. Omwille van deze eigenschappen vinden alkoxiden veel toepassingen in onder andere de organische synthese. Alkoxiden vormen doorgaans zouten met metalen; alkoxiden van overgangsmetalen worden gebruikt als coatings en in katalyse.