Anarchie (Engeland)

De Anarchie
Illustratie van de Slag bij Lincoln; Stefanus (vierde van rechts) luistert naar Boudewijn van Clare die een toespraak geeft (links)
Datum	1135 - 1154
Locatie	Engeland en Normandië
Resultaat	Verdrag van Wallingford
Strijdende partijen
Troepen trouw aan Stefanus van Engeland Troepen trouw aan Mathilde van Engeland & Hendrik Plantagenet
Leiders en commandanten
Stefanus van Blois Mathilde van Boulogne Keizerin Mathilde Robert van Gloucester Godfried Plantagenet Hendrik Plantagenet

De Anarchie (Engels: The Anarchy) is een aanduiding van historici voor een periode uit de geschiedenis van Engeland. Het is het tijdvak waarin koning Stefanus van Engeland, afkomstig uit Normandië, op de troon zat (1135-1154). De naam is gekozen omdat de periode werd gekenmerkt door burgeroorlogen en erfstrijd om de troon.

Er woedde een successiestrijd tussen de aanhangers van Stefanus en die van zijn nicht, keizerin Mathilde of Maud. Mathilde was als oudste dochter van koning Hendrik I van Engeland door hem tot erfgenaam benoemd, maar Stefanus werd als gunsteling van Hendrik tot koning gekroond. Met de oorlog werd deze erfopvolging aangevochten, wat ervoor zorgde dat er feitelijk nauwelijks kon worden geregeerd gedurende zijn machtsperiode. Pas na 17 jaar kwam met het Verdrag van Wallingford (ook Verdrag van Winchester) een einde aan de oorlog. Hiermee verklaarde Stefanus dat de zoon van Mathilde, Hendrik Plantagenet, bij overlijden zijn erfgenaam was. Zodoende werd Hendrik tot koning gekroond na de dood van Stefanus in 1154. Daarmee begon de dynastie van Plantagenet aan een lange periode van heerschappij over Engeland.