Basiliek van de Heilige Nicolaas (Amsterdam)

Co-ka­the­drale Basiliek van Sint-Nicolaas
Basiliek van de H. Nicolaas omstreeks 1900
Plaats	Amsterdam
Denominatie	katholiek
Gewijd aan	Nicolaas van Myra
Coördinaten	52° 23′ NB, 4° 54′ OL
Gebouwd in	1887
Monumentale status	Rijksmonument
Monument­nummer	4140
Architectuur
Architect(en)	Adrianus Bleijs
Afmeting	58 m (koepel)
Kerkprovincie
Bisdom	Haarlem-Amsterdam
Detailkaart
Afbeeldingen
Basiliek van de H. Nicolaas, gezien vanaf het Oosterdok
Koepel van de basiliek (2005)
Officiële website
Portaal    Christendom

De Co-ka­the­drale Basiliek van St. Nicolaas (Sint-Nicolaaskerk) is een rooms-katholieke kerk in de binnenstad van Amsterdam. De kerk, officieel de H. Nicolaas binnen de Veste geheten, is gebouwd in de periode 1884-1887 naar een ontwerp van de architect Adrianus Bleijs (1842-1912). De Sint-Nicolaasbasiliek is de derde kerk in Amsterdam die is gewijd aan Nicolaas van Myra. De eerste, de huidige Oude Kerk, is tijdens de Alteratie in 1578 meegegaan met de reformatie. De tweede was een rooms-katholieke schuilkerk aan de Oudezijds Voorburgwal, die nu vooral bekend is onder de naam 'Ons' Lieve Heer op Solder'.

De basiliek ligt schuin tegenover het Centraal Station aan de Prins Hendrikkade, en loopt door tot en grenst aan het water van de Oudezijds Kolk. De basiliek maakt deel uit van de binnenstadsparochie van de Heilige Nicolaas.

Aan de Sint-Nicolaaskerk is door de Romeinse Congregatie voor de Goddelijke Eredienst per 8 december 2012 de eretitel van basiliek (basilica minor) toegekend.^[1][2]

In 2025 is de Sint-Nicolaasbasiliek te Amsterdam verheven tot co-kathedraal van het bisdom Haarlem-Amsterdam. De hoofd­kerk van dit bisdom blijft de ka­the­draal Sint-Bavo (Koepel­kathe­draal) aan de rand van Haarlem. Daarom heeft de Sint-Nicolaasbasiliek offi­cieel de titel van co-ka­the­draal, omdat hier een tweede bis­schops­ze­tel is. De co-ka­the­draal heeft echter dezelfde facul­teiten en verant­woor­de­lijk­he­den als een kathedraal en deelt in deze zelfde waar­dig­heid.^[3][4]

1. ↑ Sint Nicolaaskerk wordt basiliek; AT5; 31 oktober 2012
2. ↑ Amsterdamse Sint Nicolaas wordt basiliek; www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl; 31 oktober 2012
3. ↑ Paus schenkt Amsterdam co-kathedraal, www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl; 7 februari 2025
4. ↑ Nicolaasbasiliek Amsterdam wordt 'co-kathedraal', hoofdstad krijgt bisschopszetel, www.nos.nl; 7 februari 2025