| De Zwaan | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
De Zwaan westzijde 2007
| ||||
| Basisgegevens | ||||
| Plaats | Lienden (Buren) | |||
| Bouwjaar | 1644
| |||
| Type | torenmolen | |||
| Kenmerken | ronde stenenromp | |||
| Vlucht | 26,80 m | |||
| Functie | korenmolen | |||
| Bestemming | Het malen van graan op vrijwillige basis | |||
| Restauraties | 1940, 1949, 1961, 1970, 1976, 1991 | |||
| Huidig gebruik | korenmolen
| |||
| Monumentstatus | rijksmonument
| |||
| Monumentnummer | 25834 | |||
| Externe link(s) en afbeelding | ||||
| Molendatabase | ||||
| De Hollandsche Molen | ||||
| ||||
Boven de ingang staat:
ANNO DE ZWAAN 1644 | ||||
| ||||
De Zwaan is een in 1644 gebouwde molen ter vervanging van de in 1643 omgewaaide standerdmolen, die er al in 1530 stond. Sommigen beschouwen de molen als een torenmolen, maar anderen vinden het geen torenmolen, omdat de molen aan de bovenkant smaller is en het oorspronkelijk een buitenkruier is geweest. De molen is voor een belangrijk deel nagebouwd van de molen te Hazerswoude en staat in en op een 2,80 m hoge molenbelt (een kunstmatige ophoging) aan de Molenstraat 5 te Lienden. Bij de bouw is zo veel mogelijk gebruikgemaakt van het hout van de omgewaaide standerdmolen. De romp van de molen is iets conisch gebouwd. Aan de onderzijde is de doorsnee 6,30 m en aan de bovenzijde 5,80 m. Oorspronkelijk was de kap bedekt met riet.
De korenmolen De Zwaan is een beltmolen. Op de achterbaard staat "1879 Van Harn". Op de voorbaard staat sinds 1940:
"BIJ STORM EN WIND
IS GOD MIJN VRIND"
De met dakleer beklede, houten kap wordt gekruid met behulp van een Engels kruiwerk met 42 rollen. De molen is een zogenaamde binnenkruier en wordt gekruid vanaf de kapzolder met zowel een kruihaspel als met een kruilier. Oorspronkelijk was de molen een buitenkruier hetgeen nog te zien is aan het kruispoor buiten op de romp. De kap werd toen gekruid met alleen een staart en een staartrol die langs de molenromp rolde.
Het wiekenkruis is Oudhollands. De 6,45 m lange gietijzeren bovenas is van 1869 van de fabrikant de Prins van Oranje.
De molen heeft een Vlaamse vang met trommel en kan zowel met een buiten- als binnenvangtouw gevangen (geremd) worden. Om het bovenwiel zit een ijzeren hoep waar de vangstukken op remmen.
Het graan wordt gemalen met twee koppel maalstenen, die van kunststeen zijn gemaakt. Vroeger waren drie koppelmaalstenen aanwezig. De zakken graan worden opgeluid (opgehesen) met een sleepluiwerk.