De strijd tussen Vasten en Vastenavond[1] is een olieverfschilderij uit 1559, geschilderd door Pieter Bruegel de Oude. Het is linksonder gesigneerd en gedateerd: BRVEGEL 1559, en behoort tot de collectie van het Kunsthistorisches Museum in Wenen. Het stelt op de voorgrond een symbolische confrontatie voor tussen Vastentijd en Carnaval op het marktplein van een stad. De linkerkant van het werk wordt opgevuld door tal van figuurtjes die zingen, dansen, eten, drinken, vrijen en gokken. Aan de rechterkant worden vroomheid, naastenliefde, en boetedoening in praktijk gebracht.
- ↑ Onder deze titel komt het werk voor in de oeuvrecatalogus door Manfred Sellink. Zij is gebaseerd op de vroegste vermelding van het schilderij door Karel van Mander. Andere gebruikelijke titels in het Nederlands variëren hierop: Het gevecht tussen carnaval en vasten (Ph. Roberts-Jones), De strijd tussen Carnaval en Vasten (L. Huet).