De derdemachtswortelwet is een observatie in de politieke wetenschap dat het aantal leden van een eenkamerige wetgevende macht, of van het lagerhuis van een tweekamerige wetgevende macht, ongeveer gelijk is aan de derdemachtswortel van de bevolking die wordt vertegenwoordigd.[1] De regel werd bedacht door de Estse politicoloog Rein Taagepera in zijn artikel uit 1972 "The size of national assemblies".[2]
Sinds 1956 telt de Tweede Kamer 150 leden.[3] Als Nederland de derdemachtswortelregel zou toepassen, zou het parlement 262 leden tellen,[4] gebaseerd op een bevolkingsomvang van 18.045.532 vastgesteld op het einde van het jaar 2024.[5]
De wet heeft in 2023 bijgedragen aan een voorstel van de ChristenUnie en Volt Nederland om de omvang van de Tweede Kamer te vergroten, zodat het aantal Kamerleden in de buurt zou komen van de derdemachtswortel van de bevolkingsomvang.[6] Tegengesteld hieraan werd in 2010 door de VVD, CDA en de PVV een voorstel ingediend om de Tweede Kamer te verkleinen naar 100 zetels.[7][8]
- ↑ Lutz, Donald S. (2006). Principles of Constitutional Design. Cambridge University Press. ISBN 9781139460552.
- ↑ Taagepera, Rein (1972). The size of national assemblies. Social Science Research 1 (4): 385–401. DOI: 10.1016/0049-089X(72)90084-1.
- ↑ Waarom de Kamer in 1956 van 100 naar 150 leden ging - Nederlandse Grondwet. www.denederlandsegrondwet.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Derdemachtswortel, kubuswortel — online rekenmachine, formules, grafiek. www.calculat.org. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Statistiek, Centraal Bureau voor de, Bevolkingsteller. Centraal Bureau voor de Statistiek. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Initiatiefnota - Initiatiefnota van de leden Dassen en Bikker over het versterken van de Tweede Kamer: “Een sterke parlementaire democratie vraagt om onderhoud” - Parlementaire monitor. www.parlementairemonitor.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Hoeveel zetels moet de Tweede Kamer hebben?. www.montesquieu-instituut.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2025.
- ↑ Otjes, Kristof Jacobs, Simon, Meer of minder Kamerleden?. StukRoodVlees (8 december 2015). Geraadpleegd op 5 februari 2025.