Dom van Xanten

Sint-Viktordom Xantener Dom
Plaats	Kapitel, 46509 Xanten  Duitsland
Denominatie	Katholieke Kerk
Gewijd aan	Victor van Xanten
Coördinaten	51° 40′ NB, 6° 27′ OL
Gebouwd in	1263-1544
Detailkaart
Afbeeldingen
Officiële website
Portaal    Christendom

De Sint-Viktordom is de katholieke dom van de aan de Nederrijn gelegen Duitse stad Xanten. De voormalige stiftskerk verkreeg in 1937 van paus Pius XI de status Basilica minor.

De dom heeft zijn naam te danken aan Victor van Xanten, een christelijk martelaar en lid van het Thebaanse Legioen die na een weigering om Romeinse afgoden te dienen, samen met 360 andere leden van het legioen in het amfitheater van het enkele kilometers ten zuidoosten van Xanten gelegen Birten, werd gemarteld en gedood. Volgens een legende zou keizerin Helena van Constantinopel een kapel hebben laten oprichten voor de beenderen van Sint-Viktor en de legionairs. In 1933 ontdekte men echter tijdens onderzoek onder het koor een dubbelgraf uit de 4e eeuw, waarin men de beenderen vond van twee door geweld omgekomen mannen.

De eerste steen van de dom werd in het jaar 1263 gelegd. De bouw duurde 281 jaar en werd met de wijding van de Heilige-Geest-kapel in het jaar 1544 afgesloten. Oorspronkelijk werd voorzien in een drieschepig ontwerp met dwarsschip voorzien, maar het godshuis werd een vijfschepige kerk in gotische stijl. In tegenstelling tot wat gebruikelijk was bij de bouw van kerken in die periode, bezit de Sint-Viktor geen kooromgang. In plaats daarvan werden aan beide zijden van het koor twee kapellen aangesloten, zoals dat ook het geval is bij de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Trier.

De bibliotheek van de Sint-Viktor is een van de belangrijkste kerkelijke bibliotheken van de regio.

Aan de noordkant van de kerk sluiten zich de stiftsgebouwen aan. De kruisgang (1543-1546) en de kapittelzaal zijn bezienswaardig. Met een bisschopsmis werd in 2010 het nieuwe stiftsmuseum geopend waar de uit circa 400 objecten bestaande domschat van de Sint-Viktor wordt tentoongesteld.