In de Nederlandse Wet inkomstenbelasting 2001 is de eigen woning van een belastingplichtige de woning die hem tot hoofdverblijf dient en waar hij een bepaalde juridische betrekking toe heeft (art. 3.111 lid 1 Wet IB). Wettelijk dient zich een van de volgende situaties voor te doen:[1]
- De belastingplichtige heeft de eigendom van de woning, daaronder begrepen de economische eigendom.[2] In de hoofdzaak gaat het om de juridische ('kadastrale') eigendom van de woning.[3] De juridisch eigenaar zal in de meeste gevallen ook economisch eigenaar zijn daar hij de risico's (van waardeverandering) bij de woning loopt. Voorwaarde is nog dat de belastingplichtige de voordelen uit de woning geniet, de kosten en lasten draagt en grotendeels ook de waardeverandering.
- De belastingplichtige is op grond van een recht van vruchtgebruik, bewoning en/of gebruik tot de woning gerechtigd. Dit recht moet erfrechtelijk zijn verkregen.[4] Voorwaarde is dan nog dat hij de voordelen uit de woning heeft en de kosten en lasten draagt.
Er treden bij een eigen woning in fiscale betekenis drie gevolgen op voor het inkomen, die hieronder elk in een paragraaf beschreven worden.
- ↑ mr W.D. Bierens de Haan e.a., Fiscaal recht Vastgoed4e druk, Uitgeverij Paris,paragraaf 3.9.1. Het begrip 'eigen woning'.
- ↑ het begrip economische eigendom wordt voor de Inkomstenbelasting niet nader in de wet uitgelegd. De gangbare definitie van dit begrip wordt voor fiscale doeleinden wel gevonden in art. 2 lid 2 van de Wet op belastingen van Rechtsverkeer (Overdrachtsbelasting). Het gaat dan om een bepaalde gerechtigdheid die ook het risico van waardeverandering omvat.
- ↑ juridische eigendom van een onroerende zaak in Nederland wordt verkregen door middel van een notariële akte, gevolgd door de inschrijving van de leveringsakte in het openbaar register bij het Kadaster.
- ↑ Het gaat dus niet om een geval dat iemand een vruchtgebruikrecht door koop heeft verworven.