Frequentieanalyse (cryptoanalyse)

Frequentieanalyse is in cryptoanalyse het onderzoek naar de frequentie van letters of groepen van letters van een versleutelde tekst, dus van een cijfertekst. Frequentieanalyse wordt gebruikt als hulpmiddel voor het breken van methoden voor encryptie, die in de cryptografie worden gebruikt.

Frequentieanalyse is gebaseerd op het feit dat letters of lettercombinaties binnen iedere geschreven taal in een min of meer bekende frequentie vóórkomen. Frequentieanalyse vereist een basiskennis van de karakteristieken van een bepaalde taal, zo komen in het Nederlands de e, n en a het meeste voor. De meest voorkomende letters in bijvoorbeeld het Frans zijn e, a, i, s en t en in het Duits e, n, i, r en s.^[1]

Als men de letterfrequenties van een cijfertekst vergelijkt met de normale waarden en ziet dat bijvoorbeeld de X, P en T het meeste voorkomen, kan men veronderstellen dat X staat voor e, P voor n en T voor a. Hoe meer letters men zo kan vinden, hoe gemakkelijker de ontbrekende letters in de tekst bijeen gepuzzeld kunnen worden. Om via frequentieanalyse een bepaalde versleutelde tekst te kunnen breken, moet er dus wel voldoende cijfertekst aanwezig zijn.

Onder cryptoanalisten geldt een monoalfabetische substitutie als eenvoudig.

1. ↑ (en) HF Gaines. Cryptanalysis a study of ciphers and their solution, 1956. op Internet Archive, ISBN 0-486-20097-3