Ganymedes (mythologie)

Ganymedes (Oudgrieks: Γανυμήδης; Latijn: Ganymedes of Catamitus, waarvan het woord catamiet, schandjongen, is afgeleid) is een figuur uit de Griekse mythologie. Hij was de zoon van koning Tros, de stichter van Troje, en de herder van het vee van zijn vader. De goden lieten een oogje op hem vallen omdat hij - zoals Homerus zegt - 'de mooiste van de stervelingen' was (Ilias 20, 233). Homerus vertelt dat zijn vader als vergoeding een aantal paarden van Zeus kreeg (Ilias 5, 265-267). In latere versies wordt het een homo-erotisch verhaal en is het Zeus zelf die in liefde voor de jongen ontbrandde toen hij hem een kudde schapen zag weiden op de berg Ida. Hij roofde hem met behulp van een adelaar en in de laatste versie zelfs in de gedaante van een adelaar en bracht hem naar de Olympus waar de jongen wijnschenker werd. Deze laatste versie is te lezen in de Metamorfoses van Ovidius (XI, 765), die later de bekendste bron voor het verhaal vormde.

Ook in de Middeleeuwen werd Ganymedes nog opgevoerd, zoals in Ganymedes en Helena waarin homoseksualiteit voor die tijd opmerkelijk open besproken wordt.