Kardinaal de Richelieu

Armand Jean du Plessis, Cardinal-Duc de Richelieu et de Fronsac
Portret van kardinaal de Richelieu (1633/40), Philippe de Champaigne, National Gallery
Kardinaal van de Rooms-Katholieke Kerk
Rang	Kardinaal-priester
Aartsbisdom	Luçon
Creatie
Gecreëerd door	Gregorius XV
Consistorie	17 april 1607
Kerkelijke carrière
1627–1642	Territoriale abt van Cluny
Eerdere functies	Bisschop van Luçon
Portaal    Christendom

Armand Jean du Plessis, Cardinal-Duc de Richelieu et de Fronsac (Parijs, 9 september 1585 – aldaar, 4 december 1642) was een Franse geestelijke, edelman en staatsman.

Hij werd gewijd tot bisschop in 1608 en hij ging later de politiek in, waar hij in 1616 staatssecretaris werd. Richelieu steeg snel in aanzien, in zowel de Katholieke Kerk als in de Franse regering, want hij werd kardinaal in 1622, en de eerste minister van koning Lodewijk XIII in 1624. Hij werd opgevolgd door kardinaal Jules Mazarin, wiens carrière hij heeft gestimuleerd.

Kardinaal De Richelieu werd bekend als 'eerste minister' van de koning. Als gevolg daarvan wordt hij beschouwd als 's werelds eerste premier, in de moderne zin van het woord. Hij wilde de koninklijke macht versterken en binnenlandse facties vernietigen. Door het afremmen van de macht van de adel transformeerde hij Frankrijk tot een sterke, gecentraliseerde staat. Zijn belangrijkste buitenlandse politieke doelen waren de macht van het Oostenrijks-Spaanse huis Habsburg te beteugelen en Franse veiligheidsbelangen te behartigen in de Dertigjarige Oorlog. Hoewel hij een kardinaal was, aarzelde hij niet om allianties aan te gaan met protestantse heersers om zijn doelen te bereiken. Zijn ambtstermijn werd gekenmerkt door de Dertigjarige Oorlog die Europa overspoelde.

Richelieu werd ook beroemd vanwege zijn bescherming van de kunsten; vooral dan omdat hij de Académie française oprichtte, een wetenschappelijk genootschap op het gebied van de Franse taal. Richelieu is bekend onder de bijnaam l'Éminence rouge (de Rode Eminentie), vanwege de rode tint van een klerikaal kleed van een kardinaal en de aanspreekvorm 'eminentie' voor een kardinaal.

Als een voorstander van Samuel de Champlain en het behouden van de Noord-Amerikaanse stad Quebec, richtte hij de Compagnie des Cent-Associés op en zag de terugkeer van Quebec naar Franse heerschappij onder Champlain door het Verdrag van Saint-Germain-en-Laye, nadat de vestiging werd veroverd door de Kirkes in 1629. Dit stond de kolonie uiteindelijk toe zich te ontwikkelen tot het hart van de Franstalige cultuur in Noord-Amerika.

Hij is een van de hoofdpersonen in het boek De drie musketiers van Alexandre Dumas père en in de daaropvolgende verfilmingen. Hij wordt daarin afgeschilderd als een belangrijke antagonist en een machtige heerser, zelfs machtiger dan de koning, maar gebeurtenissen zoals de Journée des dupes laten zien dat zijn macht in feite zeer afhankelijk was van het vertrouwen dat de koning in hem stelde.