Kruis voor Militaire Verdienste (Oostenrijk-Hongarije)

Kruis voor Militaire Verdienste
Twee kruisen
Uitgereikt door Oostenrijk-Hongarije
Bestemd voor	Militaire verdienste en dapperheid
Status	In onbruik geraakt
Statistieken
Instelling	22 oktober 1849
Volgorde
Volgende (hoger)	Orde van de IJzeren Kroon
Volgende (lager)	Oorlogskruis voor Burgerlijke Verdienste
Baton van het Kruis voor Militaire Verdienste
Portaal    Ridderorden

Op 22 oktober 1849 stichtte keizer Frans Jozef I van Oostenrijk, apostolisch koning van Hongarije, een Kruis voor Militaire Verdienste (Duits: "Militärverdienstkreuz") in drie graden. De achtergrond van de instelling was de in de 19e eeuw toegenomen behoefte aan onderscheidingen. In de 18e eeuw waren er ridderorden voor de officieren maar de lagere rangen werden niet gedecoreerd. In de 19e eeuw wenste men meer en meer specifieke onderscheidingen uit te reiken, ook aan diegenen die men niet in een Ridderorde, een exclusief gezelschap, wenste op te nemen. Het instellen van Kruisen van Verdienste maakte het preciezer belonen van verdienste mogelijk en voorkwam al te frequente bevorderingen binnen de rangen van de beschikbare ridderorden.

De officiële toekenningscriteria waren volgens het instellingsbesluit " ter onderscheiding van officieren die zich in de oorlog door buitengewone bekwaamheid, moed en vastbeslotenheid in het oog van de vijand hadden onderscheiden" of "in vredestijd bijzondere ijver getoond hadden ", in het Duits "für Offiziere in einer Stufe gestiftet, die sich im Kriege für außerordentliche Umsicht, Mut und Entschlossenheit vor dem Feinde besonders bewährt oder in Friedenszeiten hervorragenden dienstlichen Eifer gezeigt ".

Het Oostenrijkse Kruis van Verdienste was een wit geëmailleerd kruis pattée met rode randen en een rode ring rond een wit medaillon met de zilveren letters "VERDIENSTE". De achterzijde was glad maar wit geëmailleerd.

De kruisen werden in Oostenrijk gefabriceerd De juweliers Mrss. Friedrich Rothe met het stempel "F.R.", Rothe & Neffe, Kammerjuwelier, Wien en V. Mayer met het stempel "V.M" fabriceerden kruisen. De kruisen werden gekeurd door het Hauptmünzamt Wien met "Windhundpunze" voor het oude Oostenrijkse keur of een kop van Diana gestempeld.

In oorlogstijd werden alle Oostenrijkse kruisen en ridderkruisen van een "Kriegsdekoration" voorzien. Deze Oorlogsdecoratie kreeg de in Oostenrijk gebruikelijke vorm van een krans van lauwer- en eikenbladeren. In het geval van het Kruis voor Militaire Verdienste werd het kruis op een zilveren of groen geëmailleerde krans gelegd.

De onderscheiding werd mét zwaarden en zonder zwaarden toegekend. De zwaarden waren in alle gevallen van goud of verguld zilver en zij werden als gekruiste zwaarden op het lint aangebracht.

Het lint was rood met wit, de strepen waren zowel verticaal als horizontaal. Het lint werd in Oostenrijk altijd in de vorm van een driehoek opgemaakt.

Men droeg de onderscheiding op de linkerborst, na de ridderkruisen van de Oostenrijkse en Hongaarse orden maar vóór de medailles. Het lint werd ook als baton op de borst gedragen en ook daarop werden dan kleine gekruiste zwaarden gespeld. De Oostenrijkers droegen het Kruis voor Militaire Verdienste ook wel als miniatuur aan een lint of een verguld kettinkje op de revers van een rokkostuum of gala-uniform.

De kruisen voor Verdienste werden veel uitgereikt en zij zijn dan ook niet bijzonder kostbaar. In 2010 kostte een kruis met de oorlogsdecoratie en de zwaarden op het lint honderd euro. Omdat veel Oostenrijkse veteranen na de Eerste Wereldoorlog en de ineenstorting van de Dubbelmonarchie in andere legers werden opgenomen komt het Kruis voor Militaire Verdienste ook voor in combinatie met onderscheidingen van andere staten zoals Duitsland.

Het Kruis voor Militaire Verdienste stond hoger in de officiële hiërarchie van de Oostenrijkse orden en eretekens dan het Signum Laudis maar lager dan de ridderkruisen van de Oostenrijkse orden en de Hongaarse Orde van Sint-Stefanus.