De kwalitatieve bepaling is in de analytische chemie het type bepaling dat als centrale vraag heeft: welke stof of component is aanwezig. In het klassieke chemische laboratorium vormde de kwalitatieve analyse een belangrijk aspect van de werkzaamheden, in het moderne laboratorium is de kwalitatieve analyse voor een belangrijk deel verdrongen door de voornamelijk als kwantitatieve analyse bedoelde instrumentele bepalingen; het kwalitatieve aspect is een bijproduct geworden van de kwantitatieve bepaling.