Een muzikale handtekening is een klein thema dat componisten vaak in hun werk opnemen. De letters van een naam worden omgezet in muzieknoten.
- Vanzelfsprekend zijn de A t/m G. De letter B wordt door Duitsers gelezen als de toon Bes.
- Dan is er de H, die door Duitsers gelezen wordt als de toon B.
- De letter S kan worden omgezet in de toon Es.
- Ook relatieve nootnamen worden gebruikt:
- U - ut - C
- R - re - D
- M - mi - E
- S - so(l) - G (of zoals reeds gezegd, Es)
- L - la - A
- T - ti - B
Voorbeelden van muzikale handtekeningen zijn:
- Dmitri Sjostakovitsj, (D. Schostakowitsch), die in bijna al zijn werken DSCH verwerkte, Duits voor de muzieknoten D-Es-C-B. Zie ook: DSCH-motief
- De componisten uit de familie Bach, onder wie Johann Sebastian Bach, gebruikten de handtekening BACH die op verschillende manieren in hun werk terugkomt, bekend als het BACH-motief, dus Bes-A-C-B.
- Alban Berg verwerkte zijn naam, met die van twee van zijn vrienden Arnold Schoenberg en Anton Webern, in zijn kamerconcert uit 1925. A-Bes-B-F staat voor Alban Berg en Hanna Fuchs-Robettin (A. B. en H. F.), en wordt gebruikt in zijn Lyrische suite.
- Gustav Mahler verwerkte de voornaam van zijn vrouw Alma muzikaal in de vorm van de noten a-e-a (la-mi-la).
- Franz Schubert (F. Schubert) gebruikte F-Es-C-B
- Arnold Schoenberg (Schönberg) gebruikte Es-C-B-Bes-E-G
- Béla Bartók (Béla Bartók) B-E-B-A of B-A-B-E. Het laatstgenoemde verwijst naar de Hongaarse gewoonte om de familienaam voor de voornaam te plaatsen.
- Edvard Grieg (Edvard Hagerup Grieg) gebruikte E-B-G in zijn pianosonate