Nelly Bodenheim

Nelly Bodenheim
Nelly Bodenheim (ca. 1920) door Isaac Israels
Persoonsgegevens
Volledige naam	Johanna Cornelia Hermana Bodenheim
Geboren	Amsterdam, 27 mei 1874
Overleden	Amsterdam, 7 januari 1951
Geboorteland	Nederland
Beroep(en)	kunstenaar, illustrator
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Johanna Cornelia Hermana (Nelly) Bodenheim (Amsterdam, 27 mei 1874 – aldaar, 7 januari 1951) was een Nederlands illustrator, textielkunstenaar en ontwerper van affiches, boekomslagen en toneelkostuums. Zij is echter vooral bekend als illustrator van kinderboeken. Zij behoorde, samen met onder anderen Ben Wierink, Wilhelmina Drupsteen en Rie Cramer, rond 1900 tot de eerste Nederlandse kunstenaars die vanuit artistieke principes werkten om esthetisch verantwoorde prentenboeken voor kinderen te maken.^[1] Nelly Bodenheim en Rie Cramer zouden uitgroeien tot de twee belangrijkste illustratoren van hun tijd. Cramers werk was omvangrijker en vlotter dan dat van Bodenheim, maar het werk van Nelly Bodenheim werd gezien als oorspronkelijker en artistieker.^[2] Vooral Bodenheims prentenboeken Handje-Plak (1900) en Het regent, het zegent (1901) zijn bekend gebleven. De bakerrijmpjes met de voor haar kenmerkende zwarte silhouetten, zogenaamde zwart-witjes, werden nog tot in jaren negentig herdrukt.^[3] Nelly Bodenheim behoorde tot de groep vrouwelijke kunstenaars die bekend staan als de Amsterdamse Joffers, waartoe verder nog werden gerekend de schilderessen Lizzy Ansingh, Jo Bauer-Stumpff, Ans van den Berg, Marie van Regteren Altena, Coba Ritsema, Suze Robertson, Jacoba Surie en Betsy Westendorp-Osieck. Zij studeerden aan het eind van de 19e eeuw aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Bodenheim was de enige van de Joffers die niet verder ging in de schilderkunst.

In 1949 kreeg Nelly Bodenheim een grote overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam. Dit betekende de definitieve erkenning van haar werk.^[4]

1. ↑ Peter van Hoven, De emancipatie van de illustratie. Eerherstel voor het aanzien van het jeugdboek. Literatuur zonder leeftijd (Jrg.18 (2004), nr. 65). Geraadpleegd op 15 juli 2019 via DBNL (KB).
2. ↑ D.L. Daalder, Wormcruyt met suycker. VIII. De kinderlectuur van 1900-1920. De Arbeiderspers (1950). Geraadpleegd op 15 juli 2019 via DBNL (KB).
3. ↑ Bregje Boonstra en Janet Luis, Totebel. NRC (8 februari 1991). Geraadpleegd op 15 juli 2019.
4. ↑ Francien Braaksma, Nelly Bodemheim. Lexicon van de jeugdliteratuur (september 1982). Geraadpleegd op 15 juli 2019 via DBNL (KB).