Onderzeese rug

Een onderzees gebergte of onderzeese rug is een verhoging van het aardoppervlak die (grotendeels) onder het wateroppervlak ligt. Over de hele wereld verspreid bestaat ongeveer 70.000 kilometer bergruggen over de zeebodem. De meeste van deze bergruggen zijn mid-oceanische ruggen, langgerekte, over grote afstand doorlopende vulkanische ruggen die gelegen zijn op plekken in oceanen waar tektonische platen bij elkaar vandaan bewegen. Een onderzeese rug kan ook uit rijen van seamounts bestaan; alleenstaande bergen (vaak van vulkanische oorsprong) die niet boven het water uitsteken, maar hoogten tot ruim 3000 meter boven de zeebodem kunnen bereiken.

Een deel van de onderzeese ruggen zijn machtige bergruggen, met name de mid-oceanische ruggen, die zijn ontstaan door platentektoniek langs divergente plaatgrenzen. Andere onderzeese ruggen zijn ontstaan langs divergente plaatgrenzen of door de beweging van een tektonische plaat over een hotspot. Bij zulke vulkanische massieven komen de toppen van de onderzeese rug soms boven water uit als eilandbogen. Sommige daarvan voeren door in gebergten op het vasteland, zoals de Aleoeten die doorlopen in het vasteland van Alaska. Langs een convergente plaatgrens ligt een onderzeese rug vaak naast een langgerekte depressie in de vorm van een oceanische trog.

Soms steekt de top van een mid-oceanische rug boven het water uit. Een goed voorbeeld hiervan is IJsland, waar de Mid-Atlantische Rug boven de zee uitstijgt. De reden is dat op deze plek niet alleen een divergente plaatgrens maar ook een hotspot ligt.

Onderzeese ruggen kunnen worden weergegeven op een bathymetrische kaart.