Ontslag (arbeid)

Ontslag is het beëindigen van een arbeidsovereenkomst. Een werknemer kan zelf ontslag nemen, of een werkgever kan een werknemer ontslaan.

Het arbeidsrecht en het ontslagrecht verschillen sterk per land. In diverse landen, zoals Nederland en België, gelden strenge regels voor het ontslaan van werknemers door de werkgever, die gezamenlijk worden aangeduid als het ontslagrecht. In andere landen gelden minder strenge regels voor het ontslaan van werknemers door de werkgever. In verschillende staten binnen de Verenigde Staten kent men bijvoorbeeld employment at will.

Het ontslagrecht is, net als overige onderdelen van het arbeidsrecht, met name ontstaan tegen de achtergrond van de juridische en economische afhankelijkheidsrelatie van de werknemer ten opzichte van de werkgever. Een werknemer is immers vaak voor zijn bestaansonderhoud afhankelijk van de werkgever, waardoor de financiële gevolgen van het verliezen van zijn baan sterk ingrijpen in zijn privésituatie. Het tegengaan van deze economische ongelijkheid tussen werkgever en werknemer wordt ook wel ongelijkheidscompensatie genoemd.

Er bestaan wereldwijd vele verschillende beschermende bepalingen in het ontslagrecht, maar veel voorkomende elementen zijn opzegtermijnen, ontslagvergoedingen, het vereisen van een ontslaggrond, verboden op discriminatie en ontslagverboden tijdens (bijvoorbeeld) ziekte of zwangerschap.

In veel landen worden rechtszaken met betrekking tot ontslag ondergebracht bij een gespecialiseerde rechter, zoals de kantonrechter in Nederland.