Orde van Burgerlijke Verdienste (Saksen)

De Orde van Bugerlijke Verdienste (Duits: Der Königlich Sächsische Verdienstorden", tot 1849 ook wel "Zivilverdienstorden" genoemd) was een orde van verdienste van het Koninkrijk Saksen. Op 24 september 1849 werd de naam "Verdienstorden" officieel vastgelegd.

De Saksische koning Frederik Augustus heeft in 1815 zijn terugkeer in zijn koninkrijk, hij was als trouw bondgenoot van Napoleon een geallieerd krijgsgevangene geweest, luister bijgezet met het instellen van een ridderorde. Saksen bezat al een militaire onderscheiding, de Militaire Orde van Sint-Hendrik en een hoforde in de vorm van de Orde van de Kroon van Wijnruit. Nu werd met een moderne Orde van Burgerlijke Verdienste (Duits: Zivielverdienstorden) een stap in de richting van het democratiseren van het Saksische decoratiestelsel gezet. Deze orde was immers niet alleen voor officieren en hofadel gedacht maar zou verdiensten op allerlei vlak waaronder de handel en de wetenschap belonen. Vrouwen werden in de Duitse staten in de meeste ridderorden nietopgenmen, dat gold ook voor deze orde.

De orde kreeg drie graden en de dragers van de vierde graad, de Medaille voor Burgerlijke Verdienste werden geacht de vierde graad binnen de orde te vormen.

Op 24 september 1849 werd de orde van nieuwe statuten voorzien waarin werd vastgelegd dat het een "algemene orde van verdienste voor de Koninklijk Saksische onderdanen" zou zijn die de staat van nut zouden zijn geweest of zich hadden onderscheiden door hun burgerlijke deugd".^[1] Met dit besluit ging de strikt burgerlijke natuur van de orde verloren. Het aantal graden werd in 1849 uitgebreid tot zeven; Grootkruis, Commandeur Ie Klasse, Commandeur IIe Klasse, Ridder, Klein Kruis, Gouden Medaille en Zilveren Medaille. Het besluit maakte mogelijk dat de versierselen in het vervolg "met de Zwaarden" zouden worden uitgereikt aan verdienstelijke militairen. Dat gebeurde tijdens de Duitse Oorlog in 1866 voor het eerst. De in 1848 in Saksen met geweld onderdrukte revolutie noopte de koning om met een groot aanal onderscheidingen te trouw van zijn aanhangers te belonen en zich van die van anderen met onderscheidingen en eerbewijzen te verzekeren. Daarom werd in 1850 een derde Saksische orde, de Albrechtsorde ingesteld. Zo kon de Orde van Burgerlijke Verdienste exclusief blijven.

In 1858 werd het zilveren Erekruis van de Orde van Verdienste ingevoerd. Dit kruis werd in 1871 weer afgeschaft en vervangen door het ridderkruis IIe klasse. In datzelfde jaar verving een zilveren Kruis van Verdienste de Gouden Medaille verbonden aan de Orde van Verdienste.

Tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870/71 werd het besluit genomen om in het vervolg kruisen met Zwaarden aan de ring uit te reiken aan personen die eerder een benoeming met de Zwaarden hadden verworven en nu werden vevorderd voor burgerlijke verdiensten. Saksen volgde hier het Pruisische voorbeeld.

1. ↑ Statuut geciteerd door Gritzner in 1893.