Pamflet

Een pamflet is een gelegenheidsgeschrift^[1] - doorgaans in gedrukte vorm- met een inhoud die betrekking heeft op een onderwerp uit de actualiteit. Met een pamflet drukte de schrijver zijn afkeur of instemming rond een actueel onderwerp uit en probeerde hij zijn tijdsgenoten van zijn gelijk te overtuigen. ^[2] Het pamflet kan bestaan uit een enkel dubbelzijdig bedrukt velletje of uit meerdere vellen; een pamflet is echter altijd beperkt van omvang.

Pamfletten zijn door de eeuwen heen aangeduid met verschillende termen, afhankelijk van de strekking van de tekst. Zo kunnen de volgende geschriften onder pamfletten worden geschaard: 'vlugschrift', 'schotschrift', 'verweerschrift', 'strijdschrift', 'schimpschrift, 'libel', 'brochure', 'traktaat', 'paskwil','blauwboekje' of een 'manifest'. Verder bestaat ook een term als 'mazarinades', een reeks pamfletten als verzet tegen kardinaal Mazarin. Ook een liedblad kan tot het pamflet worden gerekend als de inhoud van het lied naar de actualiteit verwijst en er een bepaalde opvatting in wordt uitgedragen.

1. ↑ H. van der Hoeven. Verzamelaars en pamfletten.
2. ↑ Rindert Jagersma, Libellen, pasquillen, blauwboekjes en 'diergelijke nieuwigheden'. Het gebruik van de term pamflet in de zeventiende eeuw in: 'Onder druk wordt alles chaos. Boekgeschiedenissen tussen orde en wanorde' onder redactie van Trude Dijkstra, Rindert Jagersma en Lisa Kuitert. Armorica (2023)