Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling

Adalet ve Kalkınma Partisi
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Personen
Partijleider	Recep Tayyip Erdoğan
Zetels
Parlement	290 / 600
Grootstedelijke gemeenten	15 / 30
District gemeenten	742 / 1.351
Gemeenteraadsleden	10.173 / 20.498
Provinciale raadsleden	757 / 1.251
Geschiedenis
Opgericht	14 augustus 2001
Algemene gegevens
Actief in	Turkije
Hoofdkantoor	No. 202 Balgat Ankara, Turkije
Richting	Rechts
Ideologie	Conservatisme Economisch liberalisme Autoritarisme[1] Neo-ottomanisme[2][3][4][5]
Kleuren	​ ​ ​ Oranje, blauw en wit
Afkorting	AKP
Jongeren­organisatie	AKP Gençlik Kolları
Europese organisatie	Partij van Europese Conservatieven en Hervormers (waarnemer)
Website	www.akparti.org.tr
Portaal    Politiek Turkije

De Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (Turks: Adalet ve Kalkınma Partisi), officiële acroniem AKP, is een Turkse politieke partij van conservatieve signatuur. De partij presenteert zich nadrukkelijk in haar partijreglementen niet als islamitische, maar als conservatief-democratische partij met een economisch-liberale signatuur.^[6] De partij is sinds de parlementsverkiezingen van 2002 aan de macht in Turkije. De AKP, die toen voor het eerst meedeed aan de verkiezingen, werd met 34,2% van de stemmen direct de grootste partij van Turkije. Mede-oprichter en partijvoorzitter Recep Tayyip Erdoğan is president.

Het succes van de AKP wordt toegedicht aan de economische liberalisatie waardoor een Anatolisch maatschappelijk middenveld zou zijn ontstaan dat wel aan sociale en economische betekenis had gewonnen, maar zich daarentegen onvoldoende vertegenwoordigd voelde in het politieke systeem (zie tabel A). De kiem voor de economische inhaalslag zou besloten liggen in de neoliberale economische filosofie van wijlen president Turgut Özal. Door de ondervertegenwoordiging van het cultureel conservatieve Anatolische deel van de bevolking in de belangrijkste overheidsorganen zou de overheid niet representatief zijn geweest voor de bevolkingssamenstelling. De nieuwe Anatolische bourgeoisie zou, door middel van de AKP, de status-quo van de stedelijke Kemalistische bevolking uitdagen.^[7]

De partij steunt de islamistische Moslimbroederschap die door Egypte, Rusland, Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Syrië en Bahrein op de terreurlijst werd gezet, nadat het Egyptische leger onder leiding van Abdul Fatah al-Sisi via een staatsgreep Mohammed Morsi, de eerste democratisch gekozen president van Egypte, afzette.^[8][9][10] Zowel het binnenlands als buitenlands beleid van de partij onder (voormalig) premier Ahmet Davutoğlu wordt gezien als Pan-islamitisch,^[11] ten koste van de elitisch Kemalistisch-seculiere republikeinse principes.^[12]

Landelijke demonstraties braken uit tegen het autoritarisme van de AKP in 2013, het hardhandig neerslaan van de demonstraties leidde tot internationale veroordeling tevens kwamen de gesprekken over toetreding van Turkije tot de EU tot stilstand.^[13] Sindsdien heeft de partij strengere regelgeving op het gebied van internet, abortus en alcoholgebruik ingevoerd en de toegang tot Twitter en YouTube werd tijdelijk geblokkeerd in maart 2014.^{[14][15][16][17][18]} Vooral na een corruptieschandaal waarbij verschillende AKP ministers betrokken waren in 2013, wordt de partij beschuldigd van vriendjeskapitalisme.^[19][20][21] De partij is verantwoordelijk voor democratische erosie in Turkije.^[22]

1. ↑ Republicans closely resemble autocratic parties in Hungary and Turkey – study. The Guardian (krant) (26 oktober 2020).
2. ↑ (en) Osman Rifat Ibrahim, AKP and the great neo-Ottoman travesty, aljazeera.com, 23 mei 2014
3. ↑ (en) M. Hakan Yavuz (1998) Turkish identity and foreign policy in flux: The rise of Neo‐Ottomanism, Critique: Critical Middle Eastern Studies, Vol. 7, Issue 12, DOI:10.1080/10669929808720119
4. ↑ (en) Şaban Kardaş (2020) Turkey: Redrawing the Middle East Map Or Building Sandcastles?, Middle East Policy, Vol. 17, Issue 1, DOI:10.1111/j.1475-4967.2010.00430.x
5. ↑ (en) Prasanna Aditya (2020) ‘Neo-Ottomanism’ in Turkish foreign policy, Young Voices, orfonline.org
6. ↑ Relatie tot (nationalistisch-)islamitische bewegingen: Milli Görüş en Nakşibendi Turkije instituut, geraadpleegd 15 januari 2019
7. ↑ De opkomst van Anatolië Turkije instituut, geraadpleegd op 15 januari 2019
8. ↑ http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/09/ook-vae-zet-moslimbroederschap-op-terreurlijst/
9. ↑ https://web.archive.org/web/20160101081242/http://base.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc%3Bbase%3DEXP%3Bn%3D257852
10. ↑ http://www.hurriyetdailynews.com/assad-says-factors-not-in-place-for-syria-peace-talks.aspx?pageID=238&nID=56611&NewsCatID=352
11. ↑ Davutoğlu, Neo-Osmanlıcı değil Pan-İslamist. Gearchiveerd op 26 juni 2015.
12. ↑ AKP and the great neo-Ottoman travesty.
13. ↑ EU delays Turkey membership talks after German pressure.
14. ↑ Turkey: What's Behind the AKP's New Anti-Abortion Agenda?.
15. ↑ AKP Wages Jihad Against Alcohol in Turkey.
16. ↑ Turkey moves to block YouTube access after 'audio leak'.
17. ↑ Turkey blocks use of Twitter after prime minister attacks social media site.
18. ↑ The Last Chance To Stop Turkey’s Harsh New Internet Law.
19. ↑ Mass Murder in Soma Mine: Crony Capitalism and Fetish of Growth in Turkey. Gearchiveerd op 1 juni 2015.
20. ↑ The Tale of a Turkish Summer: Is there a Link between “Occupy Gezi” and the IMF?.
21. ↑ New Turkey and AKP-type capitalism. Gearchiveerd op 21 juli 2015.
22. ↑ (en) Bermeo, Nancy (Januari 2016). On Democratic Backsliding. Journal of Democracy 27 (1)