Portaal:Maastricht

Introductie

Maastricht is een oude stad, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de Romeinse tijd. De lange geschiedenis weerspiegelt zich in het historische stadscentrum met meer dan 1600 rijksmonumenten, waaronder de oudste brug van Nederland, de oudste stadspoort en diverse romaanse en gotische kerken. Het bekendste plein is het Vrijthof, met onder andere de Sint-Servaasbasiliek. Deze is vernoemd naar Sint-Servaas, de beschermheilige van de stad. Maastricht heeft vooral het imago van een bourgondische stad, waar het goed winkelen en recreëren is. Dankzij de aanwezigheid van de Universiteit Maastricht en andere onderwijsinstellingen is het ook een studentenstad.

Lees verder: Maastricht

Uitgelicht

Het Stadhuis van Maastricht is het historische gemeentehuis van Maastricht, gelegen midden op de Markt. Het uit 1662 stammende gebouw in de stijl van het Hollands classicisme is een ontwerp van Pieter Post.

De opdracht tot de bouw van het stadhuis werd in 1655 door de raad van Maastricht gegeven aan de "Hollandse" architect Pieter Post. In 1659 kwam Post uit Den Haag om de beste plaats te vinden om het nieuwe stadhuis te plaatsen. Hij koos het midden van de markt uit, maar daarvoor moesten wel de Lakenhal, het Belfort, een gedeelte van de stadsmuur met de Leugenpoort, de Gevangenpoort en enkele huizen op de markt wijken. De namen van twee aansluitende straten, Kleine Gracht en Grote Gracht, verwijzen nog naar het verloop van de eerste ommuring van Maastricht. Door deze sloopwerkzaamheden ontstond een vierkant marktplein, waar in het midden het nieuwe raadhuis zou komen. De stenen die afkomstig waren van de Gevangenpoort, zijn gebruikt in de fundamenten van het nieuwe raadhuis.

Het ontwerp van het stadhuis hield rekening met de twee heren van Maastricht, de hertog van Brabant en de prins-bisschop van Luik, die Maastricht tot aan het einde van de 18e eeuw regeerden. De linkerzijde van het gebouw is de Brabantse zijde, terwijl de rechterkant de Luikse kamers bevatte. Deze liggen aan de voornaamste kant omdat de prins-bisschop als geestelijke hoger in rang was dan de hertog. Het interieur van het stadhuis is zeer rijk met sierstucwerk, goudleerbehang, wandtapijten, marmeren schouwen, schoorsteenstukken, plafondschilderingen en meubilair in de stijl van de Luiks-Akense meubelstijl.

Uit de geschiedenis

Ver voordat Maastricht bestond werd het grondgebied van de huidige stad al door mensen gebruikt. Bij opgravingen tussen 1980 en 1990 zijn in een lössgroeve ten westen van Maastricht, Belvédère genaamd, resten in situ gevonden uit de Oude Steentijd, de oudst gedateerde archeologische sites van Nederland. De resten komen uit twee verschillende fasen van het Midden-Paleolithicum. Uit de vroegste fase, rond 250.000 jaar geleden, zijn resten van verschillende kampementen opgegraven. De vondsten bestaan uit stenen werktuigen die er vervaardigd waren en resten van dierenbotten. Een van de meer spectaculaire vondsten is die van een vuurstenen mes, dat door wetenschappers van de Universiteit Leiden is onderzocht op microscopische gebruikssporen. Hieruit bleek dat het mes gebruikt was voor het slachten van een dikhuid. Het mes was vlak naast resten van een neushoorn gevonden. Uit een latere fase, rond 80.000 jaar geleden, zijn de resten van een kampement opgegraven.

Vaak wordt gedacht dat de stad Maastricht gesticht werd door de Romeinen, maar minstens 500 jaar vóór de komst van de Romeinen was de plaats al bewoond door de Kelten. Deze hadden zich gevestigd bij de voorde (Latijn: Trajectum) in de Maas (Latijn: Mosa). De rond 10 v.Chr. aangelegde "Via Belgica" -een Romeinse heirbaan- die vanaf Boulogne (Gesoriacum, gesticht 55 v.Chr.) naar Keulen (Colonia, gesticht 38 v.Chr.) voerde, doorkruiste de Keltische nederzetting.

Lees meer over de Geschiedenis van Maastricht

Belangrijke jaartallen

• 333: Bouw van het laat-Romeinse castellum van Maastricht.
• 384: Sint-Servaas, de eerste bisschop van Maastricht, overlijdt volgens de traditie te Maastricht (naamdag: 13 mei).
• 705: Lambertus, bisschop van Maastricht, wordt in Luik vermoord (naamdag: 17 september).
• 881: Maastricht wordt door de Noormannen geplunderd.
• 1204: Maastricht wordt een tweeherige stad.
• 1229: Begin van de bouw van de eerste stenen stadsmuur (daarvoor was er een aarden omwalling).
• 1576: De Spaanse Furie in Maastricht, muitende troepen plunderen de stad.
• 1579: Beleg van Maastricht (1579), Maastricht wordt door de Spanjaarden veroverd en geplunderd.
• 1632: Beleg van Maastricht (1632), stadhouder Frederik Hendrik verovert op zijn veldtocht langs de Maas Venlo, Roermond en Maastricht.
• 1673: Beleg van Maastricht (1673), Maastricht wordt veroverd door de 'zonnekoning' Lodewijk XIV en blijft tot 1678 Frans.
• 1748: Beleg van Maastricht (1748), Maastricht wordt opnieuw veroverd door de Fransen, die de Maquette van Maastricht laten bouwen.
• 1794: Beleg van Maastricht (1794), Maastricht wordt ingelijfd bij de Eerste Franse Republiek (tot 1814).
• 1830: Blokkade van Maastricht (1830-1833), Maastricht blijft na de Belgische Revolutie als enige Limburgse stad onder Nederlandse controle.
• 1836: Petrus (I) Regout richt een aardewerkfabriek op, de latere Sphinx-fabriek, het begin van de industrialisatie van Maastricht.
• 1920: Door annexatie van (delen van) buurgemeenten neemt de oppervlakte van de gemeente toe van 415 ha naar 3.500 ha.
• 1944: Bevrijding van Maastricht, Maastricht wordt als eerste Nederlandse stad bevrijd door de Amerikaans Old Hickorydivisie (13-14 september).
• 1970: Door een nieuwe annexatie neemt de oppervlakte toe met circa 2.500 en stijgt het inwonertal met circa 20.000 naar 112.500.
• 1992: Het Verdrag van Maastricht is het oprichtingsverdrag van de Europese Unie (7 februari).

Nieuwe artikelen

• 2024
  • Maart 2024: Recentoren | Nieuwstad (Maastricht)
  • Februari: Tweede stadsmuur van Maastricht
  • Januari: Eerste stadsmuur van Maastricht | Siculo-Arabisch kistje (Maastricht) | Jozef van Wissem
• 2023
  • Oktober: Hoeve Rome | La Grande Suisse | Villa Kanjel | Meerssenerweg | Heerderweg
  • Augustus: Het Goedje | Priorij Scharn
  • Juli: Marres (museum)
  • Maart: La Motterie | Karmelietessenklooster (Maastricht)
  • Februari: Grote Staat 5 | Lijst van schouten en schepenen in Maastricht
  • Januari: De Lanscroon en De Liebaert | Villa Maaszicht
• 2022
  • December: Piazza Céramique | Stoa (Maastricht)
  • November: La Fortezza | Toren van Siza | De Colonel
  • Oktober: Torenflat (Maastricht)
  • Augustus: Vleeshuis (Maastricht) | Lijst van stadsarchitecten van Maastricht | Herbenusstraat
  • Juli: Momus' Oudemannenhuis | Sint-Servatiusschool
  • Juni: Tongerseweg
  • Mei: Martinus van Heylerhoff
  • Februari: In den Ouden Vogelstruys | Henric van Veldekecollege | Stedelijk Lyceum Maastricht en voorgangers
  • Januari: Hotel Du Casque | Hotel Derlon Grand Hôtel du Lévrier et de l'Aigle Noir"| Maastricht School of Management
• 2021
  • November: Historische Encyclopedie Maastricht | Maastrichtsche Tram
  • Oktober: Scharnerweg | Heugemerweg | Akerstraat | Stenenwal (Maastricht)

Gewenste artikelen

Aldenhofpark | d'n Ingelse Hoof | Gemeenteflat | Schuilen in Maastricht | Standbeeld Minckeleers | Standbeeld Petrus Regout | Valentijn Klotz | Josua de Grave | Jan Brabant | Sluis 20 | Spoorbrug over de Brusselseweg | Het Bat | Sint Bernardusstraat | Ezelmarkt | De Bosquetplein | Grote Looiersstraat | Sint Pieterstraat | Papenstraat | Helmstraat | Van Hasseltkade | Batterijstraat | Bogaardenstraat | Capucijnenstraat | Hoogfrankrijk | Sint Hubertuslaan | Sint Lambertuslaan | Brusselseweg | Bosscherweg

Afbeelding van de dag

Het Stadhuis van Maastricht is het gemeentehuis van Maastricht. Het uit 1662 stammende gebouw naar een ontwerp van Pieter Post, is gelegen midden op de Markt.

Lees verder: Stadhuis

Bezienswaardigheden in Maastricht

Historische pleinen en buurten

• Omgeving Vrijthof & Henric van Veldekeplein
• Onze Lieve Vrouweplein & Stokstraatkwartier
• Jekerkwartier
• Markt & Boschstraat
• Sphinxkwartier & Bassin
• Wyck & Céramique

Historische kerken en kloosters

• Romaanse kerken: Sint-Servaasbasiliek (met graf van Sint-Servaas & schatkamer) en Onze-Lieve-Vrouwebasiliek (met Sterre der Zee & schatkamer)
• Gotische parochiekerken: Sint-Janskerk (met 79m hoge toren) & Sint-Matthiaskerk
• Gotische kloosterkerken: Dominicanenkerk (thans boekhandel), Oude Minderbroederskerk (thans archief), De Beyart (ruïne)
• Kloosters: Kruisherenklooster (thans Kruisherenhotel), Faliezustersklooster, Bonnefantenklooster (thans Universiteit Maastricht)
• Moderne kerkgebouwen: Sint-Lambertuskerk, Koepelkerk

Kastelen en landhuizen

• Kasteelruïne Lichtenberg
• Kasteel Neercanne
• Kasteel Hoogenweerth
• Buitengoed Geul & Maas, met o.a. Kasteel Geusselt, La Grande Suisse, Kasteel Bethlehem, Kasteel Jerusalem, Kasteel Vaeshartelt, Kasteel Meerssenhoven, Kasteel Borgharen

Vestingwerken

• 1e middeleeuwse stadsmuur: Onze Lieve Vrouwewal, Jekertoren, Helpoort, Lang Grachtje en Klein Grachtje, Preekherengang
• 2e middeleeuwse stadsmuur: Pater Vincktoren, Nieuwenhofwal, Jezuïetenwal, Waterpoort De Reek
• Nieuwstadomsluiting: De Vijf Koppen, Haet ende Nijd
• Wycker stadsmuur: Wycker Waterpoort, Maaspunttoren, Recentoren
• Buitenwerken: Waldeckbastion, Linie van Du Moulin, Nieuwe Bossche Fronten, Fort Sint Pieter, Fort Willem I

Overige monumentale bouwwerken

• Sint Servaasbrug
• Dinghuis
• Stadhuis van Maastricht
• Hoofdwacht
• Herenhuizen: Hof van Slijpe, Hof van Tilly, Huis Soiron, Generaalshuis, Poort van Beusdael, Huis Rouffaer
• Hofjes: Sint-Martinushofje, Twaalf Apostelenhofje, Sint-Gillishospitaal
• Watermolens: Bisschopsmolen, Leeuwenmolen, Molen van Lombok, Molen van Dollaert

Musea

• Bonnefantenmuseum
• Centre Céramique (Maastricht Museum)
• Museumkelder Derlon
• Natuurhistorisch Museum

Natuur en ontspanning

• Sint-Pietersberg / Slavante
• Jekerdal
• Stadspark Maastricht
• Frontenpark

Lijsten en overzichten

• Maastricht van A tot Z
• Lijst van rijksmonumenten in Maastricht
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Maastricht
• Lijst van kerken in Maastricht
• Lijst van beelden in Maastricht
• Lijst van Maastrichtenaren
• Lijst van bisschoppen van Maastricht
• Lijst van proosten van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht
• Lijst van proosten van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel te Maastricht
• Lijst van gouverneurs van Maastricht
• Lijst van gouverneurs en commissarissen van de Koning in Limburg
• Lijsten van burgemeesters van Maastricht, Amby, Borgharen, Heer, Itteren, Oud-Vroenhoven en Sint Pieter
• Lijst van schouten en schepenen in Maastricht
• Lijst van garnizoenscommandanten van Maastricht
• Scherprechters in Maastricht
• Scholasters van de kapittelschool van Sint-Servaas
• Lijst van rectores magnifici van de Universiteit Maastricht
• Lijst van stadsarchitecten van Maastricht
• Lijst van spelers van MVV Maastricht

Categorieboom