Back Provisorische Zentralgewalt German Provisorische Zentralgewalt English Autoridad Central Provisional Spanish Pouvoir central provisoire French Den midlertidige sentralregjering NB
De Provisorische Zentralgewalt (Duits voor "Voorlopig Centraal Bewind", of "Gezag", of "Overheid") was de regering van het kortstondige Duitse Rijk in 1848/1849. Op 28 juni 1848 creëerde de Nationale Vergadering van Frankfurt de voorlopige grondwettelijke orde met een rijkswet die een voorlopig centraal bewind vestigde. Op 20 december 1849 eindigde het centraal bewind en werden de bevoegdheden overgenomen door een Federale Centrale Commissie van Oostenrijk en Pruisen.
De Zentralgewalt bestond uit een Reichsverweser (regent), de aartshertog Jan van Oostenrijk als plaatsvervangend monarch, en de door hem benoemde rijksministers. De ministers samen, de ministerraad, vormden de eigenlijke rijksregering. Dit was de eerste Duitse regering voor gehéél Duitsland; de regering was niet formeel, maar de facto afhankelijk van het vertrouwen van een meerderheid in de Nationale Vergadering.
Na een beginperiode werden verschillende ministeries met in totaal ruim honderd medewerkers opgericht, waaronder het Ministerie van Oorlog, dat de militaire commissie van de Duitse Bond voortzette. De Zentralgewalt had slechts beperkte middelen tot haar beschikking om haar doelen te bereiken. Kleinere individuele staten waren eerder geneigd om de instructies van de rijksregering op te volgen dan grote staten zoals Pruisen of Beieren.
De bronnen en literatuur bevatten een verwarrende reeks termen voor het centraal bewind en de elementen ervan. Zentralgewalt (toenmalige spelling: Centralgewalt) is meer een terminus technicus; met Zentral- verwijst het enerzijds naar een federale of rijksbestuurslaag in tegenstelling tot de bestuurslaag van een deelstaat, en anderzijds met -gewalt naar een regeringsmacht, een uitvoerende macht. In de loop der maanden is het bijvoeglijk naamwoord provisorisch (voorlopig) steeds meer naar de achtergrond verdwenen. In het Engels wordt de term bijvoorbeeld weergegeven als Central Power of Central (German) Government of Federal Government.
Volgens de 'Rijkswet betreffende de introductie van een voorlopig centraal bewind voor Duitsland van 28 juni 1848 bestond het centrale gezag uit de Reichsverweser en de door de Reichsverweser benoemde ministers . Een Verweser is een plaatsvervanger, vooral iemand die de functie van vorst vervult wanneer een land tijdelijk geen vorst heeft. Een ander woord hiervoor is Regent. Net als in andere landen kan de term "regering" of "rijksregering"' verwijzen naar de rijksbestuurder plus de ministers of alleen naar de ministers.
De ministers werden gewoonlijk Reichsminister genoemd, en hun werkplaats werd Ministerium genoemd. Volgens de gebruiken van die tijd is Ministerium of Reichsministerium ook de naam voor het geheel van alle ministers. Dit is de reden waarom de uitdrukking Gesamtreichsministerium (GRM) ontstond voor de ministers als collectief orgaan. De ministers werden echter ook vernoemd naar hun vergaderingen: Ministerraad.
De aanduidingen bevatten het element Reich, en de Nationale Vergadering begon zichzelf ook Reichsversammlung te noemen. Met dit rijk wordt een Duits Rijk bedoeld, dat de hernoemde Duitse Bond was of de plaats ervan innam.