Pyrrhische Oorlog

Pyrrhische oorlog
Datum	280-275 v.Chr.
Locatie	Zuid-Italië, Sicilië
Resultaat	Italië: Romeinse overwinning Sicilië: onbeslist, Pyrrhus gaat weg
Strijdende partijen
Italië : Romeinse Republiek Sicilië : Carthago Epirus
Leiders en commandanten
Rome: Publius Valerius Laevinus Publius Decius Mus (consul in 279 v.Chr.) Publius Sulpicius Saverrio Manius Curius Dentatus Carthago: onbekend Pyrrhus van Epirus
Verliezen
de enige bekende verliezen zijn voor de Slag bij Heraclea: 15.000 of 7.000 en voor de Slag bij Asculum 6.000 de enige bekende verliezen zijn voor de Slag bij Heraclea:13.000 of 4.000 en voor de Slag bij Asculum 3.500

De Pyrrhische Oorlog (280-275 v.Chr.) was een oorlog tussen Pyrrhus, de koning van Epirus en de Romeinse Republiek. De inwoners van de Griekse stad Tarentum in Zuid-Italië vroegen Pyrrhus om hen te helpen in hun oorlog tegen de Romeinse Republiek.

Pyrrhus was een begaafde generaal, met een sterk leger versterkt met krijgsolifanten (waartegen de Romeinen niet gewend waren te vechten), Pyrrhus boekte eerst successen tegen het Romeinse leger, maar leed grote verliezen ondanks deze overwinningen. Plutarchus schreef dat Pyrrhus na de slag bij Asculum zou hebben gezegd: "Als we nog één veldslag (zullen) winnen, gaan we (eraan) ten onder!" ('Ἂν ἔτι μίαν μάχην νικήσωμεν, ἀπολώλαμεν.')^[1] Pyrrhus' uitspraak werd een gevleugeld woord. Hij kon geen extra soldaten of voedsel krijgen van thuis en de Italische bondgenoten werden neutraal. Dit staat in scherp contrast met de Romeinen, zij hadden erg veel reservesoldaten en konden zo hun legers aanvullen, zelfs als ze zwaar verloren hadden. Hierdoor werden voortaan overwinningen die meer gekost hadden dan ze uiteindelijk opleverden een "pyrrusoverwinning" genoemd.^[2]

Verzwakt door de veldslagen tegen Rome, ging Pyrrhus met zijn leger naar Sicilië om te strijden tegen Carthago. Nadat hij daar enkele jaren oorlog had gevoerd (278-275 v.Chr.), keerde hij in 275 v.Chr. terug naar Italië waar de laatste veldslag van de oorlog werd gevochten. De Slag bij Beneventum bleef echter onbeslist. Hierna keerde Pyrrhus terug naar Epirus, en zo eindigde de oorlog. Drie jaar later, in 272 v.Chr. namen de Romeinen Tarentum in.

De Pyrrhische Oorlog was de eerste keer dat Rome tegenover een professioneel huurlingenleger van de hellenistische staten van het oostelijke bekken van de Middellandse Zee. Romes overwinning zorgde ervoor dat deze staten gewaarschuwd waren voor de groeiende macht van Rome. Na deze oorlog maakte Rome zijn hegemonie over Zuid-Italië compleet.

1. ↑ Plutarchus, Pyrrhus 12.9. Alle andere antieke bronnen zeggen dat Pyrrhus deze beroemde woorden uitsprak na de slag bij Heraclea, zijn eerste veldslag tegen de Romeinen, maar dat wordt veroorzaakt door de tunnelvisie van de oude Romeinen op de slag bij Asculum, die zich op den duur niet meer konden voorstellen dat zij deze slag verloren hadden. Zo waren Livius en de geschiedschrijvers na hem ervan overtuigd dat Publius Decius Mus de slag had gewonnen. (A.B. Nederlof, Pyrrhus van Epirus. Zijn achtergronden, zijn tijd, zijn leven (historie en legende), Amsterdam, 1978, p. 168).
2. ↑ In het Nederlands volgens het Groene Boekje zonder hoofdletter en h gespeld, die in de eigennaam van de koning wel voorkomt.