Sjah

Sjah (شاه) is een Perzisch woord dat koning betekent. Het woord is een verbastering van het Oudperzische 'xšāyaθiya', iemand die een 'xšaça(p)' (Grieks: σατράπης) of domein regeert en dus koning is. Al in het Achaemenidische Rijk was de eretitel van de sjah "koning der koningen", of "Sjahansjah" (in het Oudperzisch: "Xšāyathiya Xšāyathiyānām").

Het woord is terug te herkennen in het Nederlandse woord schaak,^[1] van het schaakspel, dat naar de koning is genoemd.

Het woord sjah komt veel in Perzische namen voor:

• Sjahkam (de wens van de koning)
• Sjahram
• Sjahriar (koning/regent)
• Sjahrokh (het gezicht van de koning)
• Sjahyar (de vriend van de koning)
• Sjahnaz (meisjesnaam, betekent: geliefde/favoriet van de koning)

In de geschiedenis heeft Perzië/Iran tientallen sjahs gekend. Mohammad Reza Pahlavi was de laatst regerende sjah, tot de Iraanse Revolutie hem in 1979 verdreef en Iran een islamitische republiek werd.

1. ↑ 'Schaken (schaak spelen)', in: Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (2003-2009), op etymologiebank.nl. Hierin: "Ontleend aan middeleeuws Latijn sca(c)cus, 'schaakstuk' of aan Frans eschac, die beide via het Arabisch ontleend zijn aan Perzisch šāh 'koning', met name 'koning in het schaakspel'".