Spijtoptant

Een spijtoptant is in het algemeen iemand die een keuze heeft gemaakt en daar later van terug wil komen omdat hij er spijt van heeft. In het strafrecht zijn spijtoptanten personen die in ruil voor strafverlichting belastende verklaringen afleggen over anderen en/of zichzelf.

Het woord is samengesteld uit twee delen, spijt en optant: iemand die spijt heeft van een keuze of door spijt een nieuwe keuze maakt. Het woord ontstond in de jaren 1950 nadat voormalig Indische Nederlanders in Indonesië alsnog kozen voor een bestaan in Nederland.

Met de term 'spijtoptanten' wordt een groep mensen bedoeld, bijvoorbeeld:

• Indische Nederlanders die jaren 1950 de Indonesische nationaliteit hadden aangenomen en daar later, door de omstandigheden gedwongen, spijt van kregen en weer de Nederlandse nationaliteit aanvroegen.
• Niet-Nederlanders die met een vertrekregeling Nederland hebben verlaten, daar later spijt van kregen en opteren voor terugkeer.
• Leden van de maffia die met de politie samenwerken (Italiaanse term: pentiti). Maffia-spijtoptanten zijn vaak hooggeplaatst in de organisatie, ze verstrekken informatie aan justitie om strafvermindering, bescherming en andere voordelen te verkrijgen. Meestal is de aanleiding voor het "overlopen", een onhoudbare positie binnen de maffia, een doodsbedreiging of onvrede over de verdeling van zaken.