Studiepunten zijn een maat waarmee de zwaarte van (delen van) opleidingen aan een hogeschool of universiteit wordt uitgedrukt. Hogescholen en universiteiten verdelen de leerstof in modules. Over een module of vak (Nederland) of een opleidingsonderdeel (Vlaanderen) worden een of meer beoordelingen gegeven. Bij iedere module wordt geschat hoeveel uren de gemiddelde student nodig heeft om de leerdoelen van de module te halen. Dit wordt omgerekend naar een aantal studiepunten dat de student behaalt wanneer hij of zij voor een module slaagt. Bij overgang naar een hoger jaar of naar een andere opleiding met hetzelfde opleidingsonderdeel heeft de student dus dit krediet verworven, wat eventueel recht geeft op een vrijstelling.