Substitutieversleuteling

Substitutieversleuteling is een methode die in de cryptografie wordt gebruikt. De encryptie veronderstelt de aanwezigheid van een verzameling van symbolen, die in de cijfertekst worden gebruikt. Hiervoor kunnen meer symbolen worden gebruikt dan uit het alfabet.

Buiten het vervangen van de letters in de klare tekst is het ook mogelijk combinaties van letters vervangen. Men spreekt in het eerste geval van een eenvoudige substitutie en in het tweede van polygrafische substitutie. Daarnaast bestaat het onderscheid tussen monoalfabetische substitutie, waarbij voor het hele te versleutelen bericht één enkel substitutie-alfabet gebruikt wordt, en polyalfabetische substitutie, waarbij het substitutie-alfabet tijdens de versleuteling verandert.

Men zou de Morsecode als substitutieversleuteling kunnen zien. Morsecode is echter nooit 'geheim' geweest en kan dientengevolge niet in de 'geheim'schriften worden ingedeeld.

Substitutie komt in de literatuur voor, bijvoorbeeld in The Gold-Bug van Edgar Allan Poe, maar ook in Avontuur van de dansende mannen van Sherlock Holmes:

Substitutieversleuteling verschilt van het transpositiecijfer, waar de letters niet worden vervangen, maar alleen anders gerangschikt. Combinaties zijn uiteraard mogelijk.