Een transgender persoon,[1][2][3][4] kortweg transgender,[5] is iemand van wie de genderidentiteit verschilt van de genderidentiteit die doorgaans geassocieerd wordt met het geslacht dat bij de geboorte werd vastgesteld dan wel toegewezen.[6]
Transgender is een parapluterm[5][7] en kan voor verschillende uitingen en identiteiten gebruikt worden, uiteenlopend van crossdressing, travestie of androgynie (waarbij slechts deels of alleen bij bepaalde gelegenheden de kenmerken die geassocieerd worden met het andere geslacht worden overgenomen) tot het volledig en definitief van geslacht veranderen door middel van genderbevestigende zorg. In het laatste geval spreekt men ook wel van transseksualiteit.
Daarnaast kan ook de innerlijke identiteit sterk variëren. Zo kan de term transgender mensen omvatten die zich non-binair, bigender, pangender, genderfluïde, agender of van het derde geslacht noemen, wat voorheen wel werd samengevat onder de term transgenderisme en tegenwoordig voornamelijk als genderqueer wordt aangeduid.
Wanneer iemand het als een psychisch probleem ervaart dat de eigen genderidentiteit en het geboortegeslacht niet overeenkomen, kan er sprake zijn van genderdysforie.
Genderidentiteit wordt vaak benaderd vanuit een genderbinair model. Iemand die als man is geboren, maar zich duidelijk vrouw voelt, is een transvrouw, terwijl een als vrouw geboren, maar zich man voelende persoon een transman is. Dit geldt met name bij lichamelijke en/of uiterlijke geslachtsverandering. Vaak worden wel de Engelse afkortingen MTF (male-to-female) en FTM (female-to-male) gebruikt als toevoeging bij het woord transgender, of ook los, in de context van dit onderwerp. Non-binaire genderidentiteiten passen echter niet in dit model, en kunnen dus ook niet met zulke terminologie worden aangeduid.
Het tegenovergestelde van transgender wordt aangeduid met de term cisgender: mensen met een genderidentiteit die overeenkomt met hun biologische geslacht.
↑ abCato Samyn, De media als informatie-en representatiebron voor transgenders. Vrije Universiteit Brussel (2016). Gearchiveerd op 21 april 2023. Geraadpleegd op 25 juni 2024 – via De Vlaamse Scriptiebank. “De vraag luidt echter of transgender personen akkoord gaan met de informatie en representaties die worden meegegeven via de media. Daarom focust deze masterproef op de inzichten van transgenders zelf. Belangrijk om te weten is dat transgender een parapluterm is voor mensen die genderdysforie ervaren. Dit betekent dat hun genderidentiteit niet of slechts gedeeltelijk overeenkomt met hun geboortegeslacht. Onder deze term vallen namelijk verschillende transgenderidentiteiten.”
↑(en) (september 2018). A glossary: Defining transgender terms. American Psychological Association 49 (8) "The language used to describe the experience of transgender and gender-nonconforming individuals is evolving rapidly—and there continues to be disagreement about it. Still, with that caveat, here are key concepts as defined by the task force that developed APA's "Guidelines for Psychological Practice With Transgender and Gender Nonconforming People.""
↑(en) Jessica Pettitt, The Trans Umbrella (pdf). The Global Community for Academic Advising (NACADA), Kansas State University (2010). Gearchiveerd op 4 juni 2024. Geraadpleegd op 25 juni 2024.