Verfransing van Brussel

De verfransing van Brussel is de ontwikkeling waarbij de aanvankelijk bijna uitsluitend Nederlandstalige stad^[1][2][3] tijdens de voorbije twee eeuwen^[1][4] tweetalig werd met het Frans als meerderheidstaal en lingua franca.^[5] De assimilatie van de Nederlandstalige inwoners in de loop van enkele generaties was hiervoor doorslaggevend,^{[6][1][7][8][3]} hoewel ook instroom uit Wallonië en later ook het buitenland een rol speelde.^[1][9] De opmars van het Frans in het openbare leven begon geleidelijk aan tegen het einde van de 18e eeuw,^[10][11] en bestendigde zich na de Belgische onafhankelijkheid.^[12][13] Het Nederlands — waarvan de standaardisering in België nog erg zwak was^[14][15][13] — kon niet wedijveren met het Frans, de exclusieve taal van het gerecht, de administratie, het leger, de cultuur, het onderwijs en de media.^{[16][17][2][18][4]} Het prestige van het Frans werd zodanig breed gedragen^{[2][19][6][13][20][21]} dat na 1880,^[22][23][14] en vooral rond de eeuwwisseling,^[13] de kennis van het Frans onder de Nederlandssprekenden explodeerde.^[24] Hoewel tot na het midden van de 20e eeuw de meerderheid van de Brusselse bevolking tweetalig bleef,^[24][6] werd het Brabants dialect^[25] steeds minder doorgegeven aan de volgende generatie,^[26] waardoor vanaf 1910 de groep eentalige Franstaligen steeds groter werd.^[19][27] Dit assimilatieproces verloor aan kracht na de jaren 1960,^[24][28] toen de taalgrens werd vastgelegd^[29] en het economisch zwaartepunt van het land naar Vlaanderen was verschoven.^[14][22]

Door de aanhoudende toestroom van immigranten en de opkomst van Brussel als centrum van de naoorlogse internationale politiek bleef de relatieve positie van het Nederlands in de stad evenwel achteruitgaan.^{[4][30][31][24][26]} De toenemende verstedelijking^[32] deed, ondanks de vastlegging van de taalgrens, in een bijkomend aantal gemeenten in de Vlaamse Rand Franstalige meerderheden ontstaan.^[29][33] Dit fenomeen van uitdijende verfransing — gekend als de "olievlek"^[6][34][24] — vormt, samen met het statuut en de financiële draagkracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ^[35] een van de belangrijkste pijnpunten in de Belgische politiek.^[22][17]

1. ↑ ^{a b c d} (en) Backhaus, Peter (2007). Linguistic Landscapes: A Comparative Study of Urban Multilingualism in Tokyo. Multilingual Matters Ltd, pp. 158. ISBN 9781853599460. Geraadpleegd op 26 april 2013.
2. ↑ ^{a b c} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam jaumain
3. ↑ ^{a b} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam roegiest
4. ↑ ^{a b c} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam marynissen
5. ↑ (nl) Rudi Janssens (2008). Taalgebruik in Brussel en de plaats van het Nederlands — Enkele recente bevindingen (pdf), Brussels Studies, n^o 13. Geraadpleegd op 26 april 2013.
6. ↑ ^{a b c d} (de) Kramer, Johannes (1984). Zweisprachigkeit in den Benelux-ländern. Buske Verlag. ISBN 3871185973. Geraadpleegd op 26 april 2013.
7. ↑ (en) Baetens Beardsmore, Hugo (1986). Bilingualism: Basic Principles (2nd Ed.), Multiligual Matters Series. Multilingual Matters Ltd, pp. 205. ISBN 9780905028637. Geraadpleegd op 26 april 2013.
8. ↑ (fr) Ernst, Gerhard (2006). Histoire des langues romanes, Manuel international sur l'histoire et l'étude linguistique des langues romanes. Walter de Gruyter, pp. 1166. ISBN 9783110171501. Geraadpleegd op 26 april 2013.
9. ↑ (nl) Vermeersch, Arthur J. (1981). De taalsituatie tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1814-1830) (pdf), Taal en Sociale Integratie, IV. Vrije Universiteit Brussel (VUB), pp. 389-404. Geraadpleegd op 26 april 2013.
10. ↑ (fr) Poirier, Johanne (1999). Choix, statut et mission d'une capitale fédérale: Bruxelles au regard du droit comparé, Het statuut van Brussel / Bruxelles et son statut [61-97]. De Boeck & Larcier, Brussel, pp. 817. ISBN 2-8044-0525-7.
11. ↑ (fr) Rousseaux, Xavier, René Lévy (1997). Le pénal dans tous ses états: justice, États et sociétés en Europe, Volume 74. Publications des Fac. St Louis, pp. 462. ISBN 9782802801153. Geraadpleegd op 26 april 2013.
12. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam degroof
13. ↑ ^{a b c d} (fr) Gubin, Eliane (1978). La situation des langues à Bruxelles au 19ième siècle à la lumière d'un examen critique des statistiques (pdf), Taal en Sociale Integratie, I. Université Libre de Bruxelles (ULB), p. 33-80. Geraadpleegd op 26 april 2013.
14. ↑ ^{a b c} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam balans
15. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam busekist
16. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam bitsch
17. ↑ ^{a b} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam tétart
18. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam kok
19. ↑ ^{a b} (fr) Bogaert-Damin, Anne Marie, Luc Maréchal (1978). Bruxelles: développement de l'ensemble urbain 1846-1961. Presses universitaires de Namur, pp. 337. ISBN 9782870370896. Geraadpleegd op 26 april 2013.
20. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam hasquin2
21. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam vrints
22. ↑ ^{a b c} (fr) Capron, Catherine, Marc Debuisson, Thierry Eggerickx, Michel Poulin; Jacques Verón (red.) (2000). La dualité démographique de la Belgique : mythe ou réalité?, Régimes démographiques et territoires: les frontières en question [255-278]. INED. ISBN 2950935680. Geraadpleegd op 26 april 2013.
23. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam velthoven
24. ↑ ^{a b c d e} (fr) Blampain, Daniel (1997). Le français en Belgique: Une communauté, une langue. De Boeck Université. ISBN 2801111260. Geraadpleegd op 26 april 2013.
25. ↑ (fr) Witte, Els (1999). Analyse du statut de Bruxelles (1989-1999), Het statuut van Brussel / Bruxelles et son statut [19-33]. De Boeck & Larcier, Brussel, pp. 817. ISBN 2-8044-0525-7.
26. ↑ ^{a b} (en) Treffers-Daller, Jeanine (1994). Mixing Two Languages: French-Dutch Contact in a Comparative Perspective. Walter de Gruyter, pp. 300. ISBN 3110138379. Geraadpleegd op 26 april 2013.
27. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam metsenaere-thuis
28. ↑ (nl) Mares, Ann, Els Witte (red.) (2001). Begin van het einde van de nationale partijen. Onderzoek naar de Vlaamse Beweging(en) en de Vlaamse politieke partijen in Brussel: de Rode Leeuwen (pdf), 19 keer Brussel; Brusselse Thema's (7) [157-185]. VUBPress (Vrije Universiteit Brussel). ISBN 9054872926. Geraadpleegd op 26 april 2013.
29. ↑ ^{a b} (nl) Depré, Leen, Els Witte, Ann Mares (red.) (2001). Tien jaar persberichtgeving over de faciliteitenproblematiek in de Brusselse Rand. Een inhoudsanalystisch onderzoek (pdf), 19 keer Brussel; Brusselse Thema's (7) [281-336]. VUBPress (Vrije Universiteit Brussel), p. 281. ISBN 9054872926. Geraadpleegd op 26 april 2013.
30. ↑ (nl) Janssens, Rudi, Els Witte, Ann Mares (red.) (2001). Over Brusselse Vlamingen en het Nederlands in Brussel (pdf), 19 keer Brussel; Brusselse Thema's (7) [41-84]. VUBPress (Vrije Universiteit Brussel), p. 60. ISBN 9054872926. Geraadpleegd op 26 april 2013.
31. ↑ (nl) Detant, Anja (1999). Kunnen taalvrijheid en officiële tweetaligheid verzoend worden? De toepassing van de taalwetgeving in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest en de 19 gemeenten, Het statuut van Brussel / Bruxelles et son statut [411-438]. De Boeck & Larcier, Brussel, pp. 817. ISBN 2-8044-0525-7.
32. ↑ (nl) Witte, Els, Alain Meynen [et alii] (2006). De Geschiedenis van België na 1945. Standaard Uitgeverij, Antwerpen, pp. 576. ISBN 9789002219634.
33. ↑ (fr) Klinkenberg, Jean-Marie (1999). Des langues romanes: Introduction aux études de linguistique romane, Champs linguistiques. De Boeck Supérieur, pp. 316. ISBN 9782801112274. Geraadpleegd op 26 april 2013.
34. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam kesteloot
35. ↑ (fr) Frognier, André-Paul (1999). Les interactions stratégiques dans la problématique communautaire et la question bruxelloise, Het statuut van Brussel / Bruxelles et son statut [705-720]. De Boeck & Larcier, Brussel, pp. 817. ISBN 2-8044-0525-7.