Back سحالي دودية وأشباهها Arabic سحالى دوديه واشباهها ARZ Amfisbenlər Azerbaijani Амфізбены Byelorussian Амфізбэны BE-X-OLD Двуходки Bulgarian Amfisbenis Catalan Amphisbaenia CEB Dvouplazi Czech Ormeøgler Danish
| Wormhagedissen Fossiel voorkomen: Laat-Krijt[1] – heden | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Een Moorse wormhagedis (Blanus cinereus) wordt gehanteerd. | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Onderorde | |||||||||
| Amphisbaenia Gray, 1844 | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Wormhagedissen op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Wormhagedissen[2] (Amphisbaenia) zijn een onderorde van reptielen die behoren tot de schubreptielen (Squamata).[3] Wormhagedissen maken ondanks hun naam geen deel uit van de onderorde Lacertilia waartoe alle hagedissen behoren maar vormen een eigen groep binnen de schubreptielen. Vroeger werd dit overigens heel anders gezien en werden de wormhagedissen tot de hagedissen gerekend. Tot 2009 werden er drie families onderscheiden, tegenwoordig worden er zes families erkend. Er zijn ongeveer tweehonderd soorten in negentien geslachten, waarvan er vijf monotypisch zijn en slechts door een enkele soort wordt vertegenwoordigd.
De wetenschappelijke naam Amphis-baenia betekent tweezijdig bewegend. Wormhagedissen komen met name voor in Afrika en Zuid-Amerika, in delen van Noord-Amerika en Europa zijn ook enkele soorten te vinden. Alle soorten leiden een verborgen levenswijze omdat ze veel graven. Er is hierdoor nog niet veel bekend over de biologie en de levenswijze van veel soorten. De meeste wormhagedissen hebben nog geen Nederlandstalige naam.
Alle wormhagedissen leven ondergronds en jagen op kleine ongewervelde dieren zoals wormen, mieren en termieten. Grotere soorten maken ook wel kleine gewervelde dieren buit. De belangrijkste vijanden zijn slangen, een aantal slangen heeft zich zelfs gespecialiseerd in het eten van wormhagedissen waarbij ze in hun eigen hol worden verschalkt.
- ↑ Wu XC, Brinkman BD, Russell AP. (1993). Oldest known amphisbaenian from the Upper Cretaceous of Chinese Inner Mongolia. Nature 366: 57–59. DOI:10.1038/366057a0.
- ↑ Citefout: Onjuist label
<ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naamGRZ - ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Amphisbaenia.