Fomalhaut

Fomalhaut

DSS-bilete av Fomalhaut, synsfelt 2.7×2.9 grader. NASA, ESA, og Digitized Sky Survey 2.Davide De Martin (ESA/Hubble)
Observasjonsdata Epoke J2000      Ekvinoks J2000
Stjernebilete	Den sørlege fisken (Fomalhaut A+B), Vassmannen (Fomalhaut C)
Fomalhaut
Rektascensjon	22h 57m 39.0465s[1]
Deklinasjon	−29° 37′ 20.050″[1]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)	1.16
TW Piscis Austrini
Rektascensjon	22h 56m 24.05327s[1]
Deklinasjon	−31° 33′ 56.0351″[1]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)	6.48[2]
LP 876-10
Rektascensjon	22h 48m 04.47s[3]
Deklinasjon	−24° 22′ 07.5″[3]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)	12.618[3]
Karakteristikk
Utviklingsstadium	A3 V / K5Vp / M4V[3][4]
U−B fargeindeks	0.08 / 1.02 / ?[5]
B−V fargeindeks	0.09 / 1.10 / 1.683[3][5]
Variabel type	Ingen / BY Draconis / ?
Astrometri
Fomalhaut
Radialsnøggleik (Rv)	+6.5 km/s
Eigarørsle (μ)	RA: +328.95[1] mas/år Dek.: −164.67[1] mas/år
Parallakse (π)	129.81 ± 0.47[1] mas
Avstand	25,13 ± 0,09 ly (7,70 ± 0,03 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)	1.72[6]
TW Piscis Austrini
Radialsnøggleik (Rv)	+6[2] km/s
Eigarørsle (μ)	RA: −331.11[1] mas/år Dek.: −158.98[1] mas/år
Parallakse (π)	131.42 ± 0.62[1] mas
Avstand	24,82 ± 0,09 ly (7,61 ± 0,04 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)	7.08[6]
Detaljar
Fomalhaut
Masse	1.92±0.02[6] M☉
Radius	1.842±0.019[6] R☉
Luminositet	16.63±0.48[6] L☉
Overflategravitasjon (log g)	4.21[7] cgs
Temperatur	8,590[6] K
Metallisitet [Fe/H]	−0.03[8] to −0.34[9] dex
Rotasjonssnøggleik (v sin i)	93[7] km/s
Alder	4.4±0.4×108[6] år
Masse	0.725 ± 0.036[4] M☉
Radius	0.629 ± 0.051[4] R☉
Luminositet	0.19[6] L☉
Temperatur	4,711 ± 134[4] K
Rotasjonssnøggleik (v sin i)	2.93[4] km/s
Alder	4.4 × 108[6] years
Andre namn
Fomalhaut: α Piscis Austrini, α PsA, Alfa PsA, 24 Piscis Austrini, CPD −30° 6685, FK5 867, Gl 881, HD 216956, HIP 113368, HR 8728, SAO 191524
TW Piscis Austrini: Fomalhaut B, TW PsA, Gl 879, HR 8721, CD -32°17321, HD 216803, LTT 9283, GCTP 5562.00, SAO 214197, CP(D)-32 6550, HIP 113283
LP 876-10: Fomalhaut C, 2MASS J22480446-2422075, NLTT 54872, GSC 06964-01226
Databasereferanse
SIMBAD	data
Exoplanetarkiv	data
ARICNS	data
Extrasolar Planets Encyclopaedia	data
Databasereferanse
TW Piscis Austrini
SIMBAD	data
ARICNS	data

Fomalhaut (Alfa Piscis Austrini, Alfa PsA, α Piscis Austrini, α PsA) er den mest lyssterke stjerna i stjernebiletet Den sørlege fisken og ei av dei mest lyssterke stjernene på himmelen. Ho er ei klasse A-stjerne i hovudserien kring 25 lysår frå jorda som målt av Hipparcos-satellitten.^[10] Sidan 1943 har spekteret til denne stjerna tent som ein av dei stabile ankerpunkta ein klassifiserer andre stjerner etter.^[11] Ho er klassifisert som ei Vega-liknande stjerne som stråler overskot av infraraud stråling, som indikerer at ho er omgjeve av ei skive kring stjerna.^[12] Fomalhaut, klasse K-stjerna TW Piscis Austrini og klasse M-stjerna LP 876-10 utgjer eit trippelsystem.^[13]

Fomalhaut er særleg viktig innan leitinga etter exoplanet, sidan ho er senteret i det første stjernesystemet med ein exoplanet (Fomalhaut b) som er mogeleg å sjå i synleg lys. Biletet vart publisert i Science i november 2008.^[14] Fomalhaut er den tredje mest lyssterke stjerna ein kjenner som har eit planetsystem (sett frå jorda), etter Pollux og sola.

1. ↑ ^{1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09} Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet aaa474_2_653
2. ↑ ^{2,0 2,1} «V* TW PsA -- Variable of BY Dra type». SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Henta 5. september 2015. 
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2 3,3 3,4} «LP 876-10 -- Double or multiple star». SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Henta 5. september 2015. 
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2 4,3 4,4} Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet aaa505_1_205
5. ↑ ^{5,0 5,1} Johnson, H.L.; Iriarte, B.; Mitchell, R.I.; Wisniewskj, W.Z. (1966). «UBVRIJKL photometry of the bright stjerner». Communications of the Lunar and Planetary Laboratory 4 (99). Bibcode:1966CoLPL...4...99J. 
6. ↑ ^{6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8} Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet age_mam
7. ↑ ^{7,0 7,1} Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet aaa426
8. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet mnras286_3
9. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet aaa490_1
10. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet GSM
11. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet baas25_1319
12. ↑ B. Mennesson; O. Absil; J. Lebreton; J.-C. Augereau; E. Serabyn; M.M. Colavita; R. Millan-Gabet; W. Liu, P.Hinz; P. Thebault (2012), «An interferometric study of the Fomalhaut inner debris disk II. Keck Nuller mid-infrared observations», Astrophysical Journal 763 (2): 119, Bibcode:2013ApJ...763..119M, arXiv:1211.7143, doi:10.1088/0004-637X/763/2/119 
13. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet Mamajek2013
14. ↑ Referansefeil: Ugyldig <ref>-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet Kalas2008