St Kilda

St Kilda Lokalt namn Hiortⓘ
Geografi
Stad	Atlanterhavet
Koordinatar	57°48′N 8°36′W / 57.8°N 8.6°W / 57.8; -8.6
Øygruppe	Ytre Hebridane
Areal	8,546 km²
Høgaste punkt	Conachair (430 moh.)
Administrasjon
Land	Skottland
Region	Ytre Hebridane
Største busetnad	Am Baile
Demografi
Folketal	0

St Kilda (skotsk-gælisk Hiort) er ei isolert øygruppe, 64 km vest-nordvest for North Uist i Nord-Atlanteren. Ho omfattar dei vestlegaste øyane i Ytre Hebridane i Skottland.^[1] Den største øya er Hirta, som har dei høgaste kystklippene i Storbritannia. Øyane høyrer administrativt til Comhairle nan Eilean Siar.^[2]

St Kilda var permanent busette i minst to tusen år, men det har truleg aldri vore meir enn 180 menneske busette her (og ikkje meir enn 100 etter 1851). Heile folkesetnaden vart evakuert i 1930. I dag er det berre militære personell som held til på øya.^[3]

Opphavet til namnet St Kilda er ukjend. Første gong øyane vart nemnde i skriftlege kjelder var seint i mellomalderen. Mellomalderlandsbyen på Hirta vart bygd opp att på ny på 1800-talet. Sjukdom som kom med auka turisme og den første verdskrigen førte til at øyane vart evakuerte i 1930.^[4]

Heile øygruppa er eigd av National Trust for Scotland. Øyane vart ein av dei fem verdsarvstadane i Skottland i 1986 og ein av få i verda som har denne statusen både basert på natur og kultur.^[5] Øyane er hekkestad for mange viktige sjøfugl, mellom anna havsule, lundefugl og havhest.St. Kilda-gjerdesmett og St. Kilda-markmus er endemiske underartar.^[3] Frivillige nyttar sommaren til å restaurere dei mange forfalne husa på øyane. Dei deler øya med ein liten militærbase som vart oppretta her i 1957.^[6]

1. ↑ Om ein ser bort frå Rockall, som har omstridd status internasjonalt
2. ↑ Steel (1988) page 254.
3. ↑ ^{3,0 3,1} Haswell-Smith, Hamish (2004). The Scottish Islands. Edinburgh: Canongate. ISBN 1841954543.
4. ↑ Maclean (1977), Steel (1988), Fleming (2005).
5. ↑ "World Heritage: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland". UNESCO.
6. ↑ Steel (1988) s. 273.