Urfolk i USA

Urfolk i USA er dei innfødde folkeslaga i områda i Nord-Amerika som no er dekte av grensene til USA. Dei består av mange ulike nasjonar, og mange av dei eksisterer enno i dag.

I USA heitar den innfødde folkesetnaden, unntatt dei i Alaska, Hawaii og andre stillehavsøyar, «innfødde amerikanarar» (Native Americans) og tidlegare «amerikanske indianarar» (American Indians). Heilt frå starten av koloniseringa oppstod det strid mellom europearar og indianarar, og i byrjinga kunne begge partar vere fælslege. Med Indian Removal Act i 1830 byrja ei gradvise utdriving av indianarane, ofte diktert direkte frå Washington D.C., og ofte mista tusenvis av indianarar livet som resultat. I løpet av siste halvdelen av 1800-talet vart dei gjenverande indianarkulturane forviste til reservat, samstundes som bisonen, det tradisjonelle byttedyret til indianarane, i stor grad vart utrydda. Språka, religionen og kulturen deira vart undertrykt gjennom forbod og forsøk på å tvinge på dei kristendom. Nyleg har ein gradvis erkjent rettane til urfolket, som i aukande grad har hamna på den politiske dagsordenen, og i nokre tilfelle har ein utbetalt erstatningar for tidlegare overgrep - ein viktig vørdnad for mange indianarar.

Før europearane kom viste indianarkulturen eit enormt mangfald. Nokre viktige handverk var saum, tekstilkunst, keramikk, og ein formalisert biletspråk i form av stiliserte skulpturar og fetisjar og sandmåleri. Mykje av kunsten var nært knytet til dyrkinga av forfedrar og mytologi. I dag høyrer til mange indianarar ein synkretistisk, kristen rørsle som kombinerer kristen liturgi med tradisjonell dans- og songritual til trommer.