Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
2 sierpnia 1944 |
Rozformowanie |
20 maja 1945 |
Dowódcy | |
Pierwszy | |
Ostatni | |
Działania zbrojne | |
II wojna światowa: | |
Organizacja | |
Rodzaj sił zbrojnych |
lądowe |
Rodzaj wojsk |
1 Aliancka Armia Powietrznodesantowa[1] (ang. First Allied Airborne Army) – aliancka formacja wojskowa utworzona 2 sierpnia 1944 r. z rozkazu gen. Dwighta Eisenhowera, Naczelnego Dowódcy Alianckich Sił Ekspedycyjnych. Formacja wchodziła w skład Alianckich Sił Ekspedycyjnych i kontrolowała wszystkie alianckie wojska powietrznodesantowe w Europie Zachodniej od sierpnia 1944 r. do maja 1945 r. Należały do nich: IX Dowództwo Transportu Piechoty, amerykański XVIII Korpus Powietrznodesantowy, który obejmował 17, 82 i 101 Dywizję Powietrznodesantową oraz szereg samodzielnych amerykańskich jednostek powietrznodesantowych, wszystkie brytyjskie siły powietrznodesantowe, w tym 1 i 6 Dywizję Powietrznodesantową oraz polską 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.
Od czasu powstania do końca II wojny światowej formacja ta przewodziła alianckimi siłami powietrznodesantowymi, które brały udział w największych alianckich ofensywach przez północno-zachodnią Europę, w tym operacji Market-Garden we wrześniu 1944 r., odparciu niemieckiej kontrofensywy w Ardenach między grudniem 1944 r. a styczniem 1945 r. oraz w operacji Varsity w marcu 1945 r. Formacja została oficjalnie rozwiązana 20 maja 1945 r., a brytyjskie jednostki wchodzące w jej skład powróciły do Wielkiej Brytanii, podczas gdy amerykańskie dywizje zostały przemianowane na 1 Armię Powietrznodesantową (ang. First Airborne Army) i przejęły kontrolę nad amerykańskim sektorem okupacyjnym w Berlinie.