1 Dywizja Powietrznodesantowa (Wielka Brytania)

1 Dywizja Powietrznodesantowa

1st Airborne Division

Żołnierze 1 Dywizji Powietrznodesantowej w czasie walk o Arnhem podczas operacji Market Garden we wrześniu 1944 r. Niemcy znajdowali się ok. 90 metrów od miejsca, w którym stał fotograf.
Historia
Państwo	Wielka Brytania
Sformowanie	1941
Rozformowanie	1945
Nazwa wyróżniająca	Czerwone diabły (ang. Red Devils)
Dowódcy
Pierwszy	Frederick Browning
Ostatni	Robert Urquhart
Działania zbrojne
II wojna światowa: operacja Husky, operacja Overlord, operacja Market Garden, operacja Doomsday
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	British Army
Rodzaj wojsk	powietrznodesantowe

1 Dywizja Powietrznodesantowa – dywizja powietrznodesantowa armii brytyjskiej z okresu II wojny światowej. Jednostka powstała pod koniec 1941 r. po tym, jak brytyjski premier Winston Churchill zażądał utworzenia sił powietrznodesantowych i początkowo znajdowała się pod dowództwem gen. Fredericka A. M. Browninga. Była jedną z dwóch dywizji powietrznodesantowych utworzonych przez armię brytyjską podczas tej wojny, drugą z nich była 6 Dywizja Powietrznodesantowa, utworzona w maju 1943 r., z wykorzystaniem byłych jednostek 1 Dywizji Powietrznodesantowej.

Dwie pierwsze misje dywizji – operacja Biting, akcja spadochroniarzy we Francji i operacja Freshman, misja szybowcowa w Norwegii – były działaniami rajdowymi. Część dywizji została wysłana do Afryki Północnej pod koniec 1942 r., gdzie walczyła w Tunezji, a kiedy alianci zaatakowali Sycylię w lipcu 1943 r., dywizja przeprowadziła dwa lądowania sił wielkości brygady. Pierwsze z nich, operacja Ladbroke, przeprowadzona przez piechotę szybowcową z 1 Brygady Powietrznodesantowej oraz druga, operacja Fustian 1 Brygady Spadochronowej były dalekie od pełnego sukcesu. 1 Dywizja Powietrznodesantowa wzięła następnie udział w dywersyjnym desancie o kryptonimie operacja Slapstick, w ramach alianckiej inwazji na Włochy we wrześniu 1943 r.

W grudniu większość 1 Dywizji Powietrznodesantowej (oprócz 2 Brygady Spadochronowej) wróciła do Anglii, gdzie rozpoczęła szkolenie i przygotowania do inwazji na Normandię. Nie uczestniczyła jednak w lądowaniach z czerwca 1944 r. i była trzymana w rezerwie. We wrześniu 1944 r. 1 Dywizja Powietrznodesantowa wzięła udział w operacji Market Garden w Holandii. Dywizja, z chwilowo dołączoną polską 1 Samodzielną Brygadą Spadochronową, wylądowała 97 km za liniami niemieckimi, aby przechwycić mosty nad Renem w mieście Arnhem. Została jednak otoczona i poniosła bardzo ciężkie straty, ale utrzymywała się przez dziewięć dni, zanim ocaleni zostali ewakuowani.

Pozostałości 1 Dywizji Powietrznodesantowej wróciły wkrótce do Anglii. Dywizja nigdy w pełni nie zrekompensowała strat poniesionych w Arnhem, a 4 Brygada Spadochronowa została rozwiązana. Niedługo po zakończeniu wojny w Europie zubożała formacja wzięła udział w policyjnej operacji Doomsday w Norwegii w maju 1945 r. Ich zadaniem było rozbrojenie i repatriacja niemieckiej armii okupacyjnej. 1 Dywizja Powietrznodesantowa powróciła następnie do Anglii i została rozwiązana w listopadzie 1945 r.